6 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1941. ΟΙ ΒΡΩΜΟΓΕΡΜΑΝΟΙ ΕΙΣΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

 ΜΕ ΤΗΝ ΚΩΔΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ "ΜΑΡΙΤΣΑ"

Η εισβολή στην Ελλάδα με την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Μαρίτσα» είχε ήδη παρθεί με την υπ’ αριθμ. 20 διαταγή στις 13 Δεκέμβρη με

πιθανή έναρξη στα τέλη Μαρτίου 1941. Στη διαταγή του αυτή ο Χίτλερ έγραφε: «...1) Τα αποτελέσματα του πολέμου εις την Αλβανίαν δεν είναι

δυνατόν να προβλεφθούν ακόμη. Εν όψει της απειλητικής καταστάσεως εις την Αλβανίαν, είναι δύο φοράς σημαντικόν να ματαιωθούν όλαι αι

αγγλικαί προσπάθειαι εις το να δημιουργήσουν υπό την κάλυψιν ενός βαλκανικού μετώπου, μίαν αεροπορικής βάσιν η οποία θα είναι

επικίνδυνος κατά πρώον λόγον δια την Ιταλίαν και επίσης διά την περιοχήν των ρουμανικών πετρελαιοπηγών.2) Αι προθέσεις μου είναι

συνεπώς:α)Κατά τους αμέσως προσεχείς μήνες να οργανωθεί εις την Νότιαν Ρουμανίαν μία δύναμις η οποία θα αυξάνηται βαθμιαίωςβ) Με

ευνοϊκάς καιρικάς συνθήκας να είμεθα εις θέσιν-πιθανώς τον Μάρτιον-να χρησιμοποιήσωμεν την δύναμιν αυτήν δια της Βουλγαρίας διά την

κατάληψιν της Βορείου ακτής του Αιγαίου και-εάν παρίσταται ανάγκη-ολόκληρον την ηπειρωτικήν Ελλάδα». Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε

ότι η επίθεση κατά της Ελλάδας εξαπολύθηκε ταυτόχρονα με αυτήν εναντίον της Γιουγκοσλαβίας στην οποία είχε γίνει λαϊκή εξέγερση στις 27 Μάρτη που είχε ανατρέψει την φιλογερμανική κυβέρνηση και το Βασιλιά που είχαν υπογράψει συνθήκη συμμαχίας με τον «Αξονα».

(Να σημειώσουμε ακόμη ότι η απόφαση τις επίθεσης ενάντια στην ΕΣΣΔ-«Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα»  είχε αριθμό 21 και πάρθηκε στις 18

Δεκέμβρη 1940,δέιγμα της συνάφειας που είχαν οι δύο επιχειρήσεις!).

Συνοπτικά θα λέγαμε πως η επίθεση εναντίον της Ελλάδας εξυπηρετούσε ευρύτερους στόχους για την Γερμανική στρατηγική όπως: Ανύψωση

του «γοήτρου» του Άξονα, σύντμηση της γραμμής εφοδιασμού στις δυνάμεις του Ρόμελ στην Β. Αφρική, εξασφάλιση των «νώτων» για την

επίθεση στην ΕΣΣΔ, πίεση για ένταξη της Τουρκίας στον Άξονα κ.α

Για την προετοιμασία της επίθεσης προηγήθηκαν διπλωματικές αλλά και στρατιωτικές προετοιμασίες. Σ’ αυτές του «διπλωματικού χαρακτήρα»

εντάσσονται η προσχώρησης της Ρουμανίας στον Άξονα (23/11/1940) και της Βουλγαρίας(1/3/1941) με αντάλλαγμα την παραχώρηση της Δ.

Θράκης και της Α. Μακεδονίας. (Η μυστική συμφωνία που υπογράφτηκε προέβλεπε πως αυτή θα ανακοινωθεί αμέσως μετά την είσοδο των

γερμανικών στρατευμάτων στην Ελλάδα). Η Γιουγκοσλαβία υπογράφει σχετική συμφωνία στις 27/3/1941 όμως στις 27/3 ξεσπά λαϊκή

εξέγερση, ανατρέπει το «φιλογερμανικό μπλοκ» σχηματίζεται νέα κυβέρνηση και στις 29/3 κηρύσσεται γενική επιστράτευση.

Όσον αφορά τη στρατιωτική προετοιμασία. Για την επίθεση ετοιμάστηκε η 12η στρατιά, με δύναμη 500.000 ανδρών (32 μεραρχίες) με

επικεφαλής τον στρατάρχη Φον Λιστ. Στη δύναμη περιλαμβάνονται και 650 αεροπλάνα, ενώ 7 βουλγαρικές μεραρχίες ήταν έτοιμες να

εισβάλουν σε Δ. Θράκη και Α. Μακεδονία. Πιο συγκεκριμένα οι δυνάμεις είχαν την εξής σύνθεση: Το 18ο Ορεινό Σώμα με διοικητή τον στρατηγό Ντερ Φραντς. Το 30ο Σώμα, με διοικητή τον στρατηγό Οττο Χάρτμαν. Το 40ο Σώμα με διοικητή τον στρατηγό Γιορκ Στούμμε. Το 41ο Σώμα, που περιλάμβανε και μια μηχανοκίνητη μεραρχία SS. Το 50ο Σώμα με διοικητή τον στρατηγό Γκεόρκ Λίντεμαν. Την πρώτη Ομάδα

Τεθωρακισμένων με διοικητή τον στρατηγό Εβαλντ φον Κλάιστ. Το 8ο Αεροπορικό Σώμα με διοικητή τον Ριχτόφεν.

Από την άλλη πλευρά η χώρα μας, στο μέτωπο της Μακεδονίας-Θράκης είχε παραταγμένες 6 μεραρχίες. Μία ταξιαρχία στη Δ. Θράκη. Τρις

μεραρχίες (7η, 14η, 18η) και μία ταξιαρχία στην Α. Μακεδονία. Δύο μεραρχίες (12η, 20η) στην Κ. Μακεδονία. Μια μηχανοκίνητη (19η) με 30

ελαφρά άρματα στην Κ. Μακεδονία. Δηλαδή στην γραμμή που δέχτηκε η Ελλάδα την επίθεση διέθετε μόλις 3 μεραρχίες και 2 ταξιαρχίες!

Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε πως η Βρετανική στρατιωτική βοήθεια προς την Ελλάδα, άρχισε να αποβιβάζεται στις αρχές του Μαρτίου και

αποτελούνταν από την 6η Αυστραλιανή μεραρχία, την 2η Νεοζηλανδική και την 1η Βρετανική ταξιαρχία αρμάτων μάχης, με συνολική δύναμη

59.000 (από τους οποίους μόνο οι 31.000 ήταν μάχιμοι). Οι δυνάμεις αυτές μαζί με 2 ελληνικές μεραρχίες (12η και 20η) αναπτύχθηκαν στα

μετόπισθεν ανατολικά του Αλιάκμονα ως τα Τέμπη.

Η επίθεση εξαπολύεται με σφοδρότητα στις 5.15’ της 6ης Απριλίου. Την ώρα στην Αθήνα ο Γερμανός πρέσβης Ερμπαχ ξυπνούσε τον Έλληνα

Πρωθυπουργό Αλ. Κορυζή και έδινε διακοίνωση στην οποία τονιζόταν πως «...Πάσα αντίστασις προς τον γερμανικόν στρατόν θα συντριβεί

αμειλίκτως...», ενώ ως «αιτίες» παρουσιαζόταν η έλλειψη πολιτικής «ουδετερότητας» («ενεπλέκετο εις τα έκτοτε υφιστάμενα αγγλικά σχέδια

κυκλώσεως της Γερμανίας») και την παραχώρηση στρατιωτικών ευκολύνσεων προς τους «Συμμάχους» («Η Ελλάς είχεν υπερμέτρως

παρασυρθεί από την αγγλικήν πολιτικήν επεκτάσεως του πολέμου και δενήτο πλέον κυρία των αποφάσεων της»).

Ο αγώνας των Ελλήνων στρατιωτών ήταν σκληρός αλλά άνισος. Η Γερμανική αεροπορία σφυροκοπά τις θέσεις άμυνας, τα βρετανικά

αεροπλάνα περιορίζονται κυρίως σε αναγνωριστικές πτήσεις. Την πρώτη μέρα της εισβολής τα γερμανικά στρατεύματα δεν μπορούν να

καταλάβουν γι’αυτό και τα παρακάμπτουν τα οχυρά Νυμφαία (Κομοτινή), Εχινός (Ξάνθη) καθώς και τα Ιστίμπεη, Κέλκαγια, Αρπαλούκι, (σε Μπέλλες), Ρούπελ, Λίσε κ.α Στιγμές απίστευτου ηρωϊσμού εξελίσονται. Το οχυρά Κέλκαγια και Ιστίμπεη καταλαμβάνονται μετά το κλείσιμο του εξαερισμού και την εκτόξευση αερίων μέσα σ’αυτά με τους στρατιώτες να λιποθυμούν ή να πεθαίνουν από ασφυξία. Την Τρίτη μέρα της εισβολής όμως τα πιο πολλά οχυρά αντέχουν ακόμη! Παρά όμως την ηρωική τους αντίσταση οι ηγέτες των Ενόπλων Δυνάμεων έχουν άλλη άποψη. Ο Διοικητής του ΤΣΑΜ (Τμήμα Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας) αντιστράτηγος Κ. Μπακόπουλος σε συνεργασία με τον αρχηστράτηγο Παπάγο προβαίνει σε συνθηκολόγηση με το διοικητή της 2ης Θωρακισμένη Μεραρχίας Φάιελ !

Το ερώτημα που προκύπτει και είναι αναπάντητο είναι γιατί  συνθηκολόγησαν και δεν υποχώρησαν συντεταγμένα στη γραμμή άμυνας του Αλιάκμονα ποταμού που είχε προκαθοριστεί ; Η ενέργεια προκάλεσε πολλές συζητήσεις αλλά και αντιρρήσεις από τους ίδιους τους στρατιώτες που έκαναν λόγο ακόμη και για «προδοσία». Το ίδιο το ΓΕΣ (στο βιβλίο της ΔΙΣ με τίτλο «Αγώνες εις την Δ. Μακεδονίαν και Δ. Θράκην 1941) αναφέρει : «...Η περί συνθηκολογήσεως διαταγή του ΤΣΑΜ δεν υπήρξεν ευπρόσδεκτος εις τας μονάδας αίτινες μέχρι της στιγμής εκείνης είχον διατηρήσει τας θέσεις των και αίτινες συνείχοντο από το συναίσθημα του νικητού. Η προοπτική της αδόξου καταλήξεως εις αιχμαλωσίαν,προεκάλεσεν, ως ήτο φυσικόν, δεδικαιολογημένην αντίδρασιν και η πρώτη σκέψις πολών ηγητόρων ήτο προσπάθεια διαφυγής μετά των τμημάτων των, προς την ελευθέραν και μαχομένην εισέτι Ελλάδα...».

Μετά την υπογραφή της συνθηκολόγησης τα γερμανικά στρατεύματα μπαίνουν στις 8 το πρωί , 9 Απρίλη , στη Θεσσαλονίκη. Εκεί στις 2 το

απόγευμα υπογράφεται το οριστικό πρωτόκολλο της συνθηκολόγησης και το σχετικό παράρτημα που τονιζόταν : «...Αι πολιτικαί αρχαί θα

παραμείνουν εις τας θέσεις των...Η Ελληνική Βασιλική Αστυνομία θα διατηρήσει τον οπλισμό της και θα εξακολουθήσει τα αστυνομικά της

καθήκοντα υπο την Ανωτέραν Γερμανικήν Διοίκησιν...».

Παρά την συνθηκολόγηση μονάδες (είτε από άγνοια, είτε από απειθαρχία) συνέχιζαν τον αγώνα, προσπαθώντας παράλληλα να διαφύγουν προς το ελεύθερο ακόμη κομμάτι της χώρας μας. Είναι χαρακτηριστικό πως τα οχυρά Ρούπελ, Περιθώρι και Λίσσε παραδίνονται το μεσημέρι της 10^ης Απριλίου.