ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΤΙ ΛΑΟΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΒΕΡΒΕΡΟΙ; Ο ΜΕΛΩΔΟΣ ΒΕΡΒΕΡΟΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΡΑΓΟΥΔΑ ΓΙΑ ΤΟΝ…ΞΕΧΑΣΜΕΝΟ ΛΑΟ ΤΟΥ

του Μάκη Βραχιολιδη

vrachiolidis@yahoo.gr

Ο Βέρβερος στην καταγωγή τραγουδιστής Yelas, γεννήθηκε σ’ ένα ορεινό χωριό στην Καβυλία της Αλγερίας. Οι Βέρβεροι, είναι  αρχαίος λαός με πλούσια μουσική παράδοση και ο ίδιος αποφάσισε να μεταδώσει με τις νότες και τη μελωδική φωνή του ένα ξεχωριστό μουσικό είδος, βγαλμένο μέσα από τις ιδιαίτερες πτυχές και τη μουσικότητα της βερβέρικης γλώσσας. Ο Yelas βρέθηκε από τις 22 έως 31 Μαρτίου στην Αθήνα, προσκεκλημένος του παραδοσιακού μουσικού συγκροτήματος «Μεσόγειος», όπου έδωσαν από κοινού παραστάσεις στις Μουσικές Σκηνές «Χίλιες & Δύο Νύχτες», «Διέλευσις» και «Μακάρι». Ο Yelas, προσκλήθηκε επίσης στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από την καθηγήτρια Ελένη Κονδύλη, όπου μίλησε στους φοιτητές για τη γλώσσα και την ιστορία των Βερβέρων.

Η φυλή των Βερβέρων δεν έχει καμία σχέση με τους Άραβες. Όπως μας λέει ο Yelas σε συνέντευξή του, είναι κατακτημένοι από τους Άραβες εδώ και χιλιάδες χρόνια. «Ο λαός μου διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη Βόρεια Αφρική ενώ οι πρόγονοί του πολέμησαν εναντίον των Ρωμαίων, των Καρχηδονίων και των Τούρκων», λέει ο Yelas. Περήφανη και ανεξάρτητη φυλή οι Βέρβεροι, ασχολούνται οι περισσότεροι με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.

Λίγες μέρες πριν αναχωρήσει για τη Γαλλία όπου μένει μόνιμα εδώ και πολλά χρόνια, είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με τον Yelas και να μάθουμε πολλά ενδιαφέροντα για τον λαό των Βερβέρων και το είδος της μουσικής που ο ίδιος παίζει.

Το όνομά σου Yelas στα ελληνικά ακούγεται σαν «γελάς» ή «Ελλάς». Μοιάζει η βερβέρικη γλώσσα με την ελληνική;

Yelas : Πρέπει να σας πω ότι πολλές λέξεις της γλώσσας μας έχουν ελληνική ρίζα.  Η σημαία των Βερβέρων για παράδειγμα είναι το δικό σας γράμμα «Ε» αντεστραμμένο. Αλλά και ηχητικά  μοιάζουν πολύ οι δύο γλώσσες. Πάντως, το όνομά μου δεν σημαίνει ούτε «Ελλάδα» ούτε «γελάς», σημαίνει «Πάντα παρών».

Όπως βλέπω, το πρώτο σου cd έχει τίτλο «IFILI». Ακούγεται σαν «οι φίλοι». Τι σημαίνει όμως;

Yelas: Το «IFILI» σημαίνει «το δίχτυ». Είναι το πρώτο μου cd και το έβγαλα το 2003. Το 2009 παρουσίασα το δεύτερο μουσικό cd με τίτλο «SLYID» το οποίο σημαίνει «Άκουσέ με». Μέσα στο 2013 θα εκδώσω το τρίτο μου cd.

Γεννήθηκες στην Αλγερία. Διδάσκονται τα βερβέρικα σε σχολεία της Αλγερίας;

Yelas:  Ναι, διδάσκονται . «Ταμαζίχτ» λέγονται τα βερβέρικα, στη γλώσσα μου. Κι εγώ μέσα από τη μουσική μου επιδιώκω να διατηρήσω ζωντανή τη γλώσσα μου, μια και τραγουδώ πάντα στη μητρική μου γλώσσα, τα βερβέρικα.

Πόσος είναι ο πληθυσμός των Βερβέρων;

Yelas:  Βέρβεροι δεν υπάρχουν μόνο στην Αλγερία. Στο Μαρόκο για παράδειγμα οι Βέρβεροι αποτελούν το 80 έως 85% της χώρας. Είναι κατακτημένοι από τους Μαροκινούς. Στην Αλγερία είμαστε το 35% του συνολικού πληθυσμού.

ΚΑΤΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΕΝΑΣ ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΗΣ: ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΣ

Ο Βέρβερος καλλιτέχνης με τον Στέργιο Τάτσιο, τραγουδiστή του συγκροτήματος "Μεσόγειος" με το οποίο ο Yellas συμμετείχε σε κοινές μουσικές παραστάσεις στο μικρό διάστημα που βρέθηκε στην Αθήνα 

Ο Yelas είναι κάτι παραπάνω από ένας τραγουδιστής ή απλός βάρδος της αλγερινής μουσικής. Είναι ένας καλλιτέχνης που με ξεχωριστό ύφος, τέτοιο που δεν μπορείς να συναντήσεις πουθενά αλλού, περνάει μηνύματα για τον λαό του και τα δικαιώματα της φυλής του. Είναι ελεύθερο και ανοιχτό πνεύμα και μοιάζει περισσότερο με επαναστάτη. Άλλωστε από τα μαθητικά του χρόνια έμαθε ν’ αγωνίζεται, παίζοντας τραγούδια του συμπατριώτη του Idir, στελέχους του κινήματος «Βερβέρικη Άνοιξη». Σήμερα, στα 45 του χρόνια μαζί με το επταμελές μουσικό του συγκρότημα έχει ήδη παίξει σε σκηνές πολλών χωρών της Ευρώπης, των ΗΠΑ και του Καναδά, μοιραζόμενος με το ακροατήριό του το πάθος του για τη μουσική και το τραγούδι. «Αισθάνομαι γυμνός χωρίς την κιθάρα μου», έχει δηλώσει ο Yelas σε παλαιότερη συνέντευξή του, ενώ δεν διστάζει να εκφράσει το θαυμασμό του για τον ελληνικό πολιτισμό. Ίσως γι’ αυτό η μουσική του είναι επηρεασμένη από την ελληνική μουσική, ωστόσο όπως είπαμε δεν μπορεί να ενυαχθεί σε κάποιο συγκεκριμένο μουσικό είδος.

Μιλώντας ο καλλιτέχνης για την Ελλάδα και τις στιγμές που βιώνουν οι Έλληνες, είπε: «Οι Έλληνες ζουν πολύ δύσκολες καταστάσεις αλλά παραμένουν πολλοί ανεκτικοί και υπομονετικοί. Θέλω να πω όμως ότι η πολιτική που εφαρμόζεται στη χώρα σας έχει συμβάλει στο να εκραγεί ένα φιλοναζιστικό  κόμμα και αυτό είναι πολύ επικίνδυνο για τη χώρα σας».

Σε λίγα χρόνια οι μετανάστες θα είναι περισσότεροι από τους γηγενείς Έλληνες. Πώς το σχολιάζεις αυτό;

Yelas:  Εάν συμβεί, θα είναι πολύ μεγάλο πρόβλημα που θα αποσταθεροποιήσει τη χώρα σας.

Ο κ. Σαμαράς αποφάσισε να χτιστεί για τους μουσουλμάνους τζαμί στην Αθήνα.

Yelas:  Συμφωνώ, αυτό άλλωστε συμβαίνει και στη Γαλλία και σε άλλες περιοχές της Ευρώπης. Είναι καλό να έχουν οι μουσουλμάνοι το δικό τους χώρο για να προσεύχονται.

Είσαι μουσουλμάνος και τα λες αυτά;

Yelas:  Όχι, ούτε μουσουλμάνος ούτε χριστιανός είμαι αλλά σέβομαι όλες τις θρησκείες των ανθρώπων.

Οι Έλληνες όμως ήταν κατακτημένοι πάνω από 400 χρόνια από τους Μωαμεθανούς –μουσουλμάνους.

Yelas:  Κι εμείς οι Βέρβεροι είμαστε κατακτημένοι εδώ και χιλιάδες χρόνια από τους Άραβες. Ήμασταν επίσης  κατακτημένοι από τους χριστιανούς που είχαν εισβάλει στο τόπο μας.  Πιστεύω ότι και οι Έλληνες  ως άνθρωποι του πνεύματος και πολιτισμού που είναι, πρέπει να δεχτούν ότι και άλλοι λαοί που δεν πιστεύουν στη δική τους θρησκεία πρέπει να έχουν ένα μέρος για να προσεύχονται. Είμαι εναντίον όμως του φονταμενταλισμού.

Υπάρχουν φονταμενταλιστές στην Αλγερία;

Yelas:  Ναι και στην Αλγερία και ειδικά στην πρωτεύουσα, υπάρχουν φανατικοί ισλαμιστές. Όπως επίσης και στη Γαλλία όπου ζω. Στην Καβυλία όμως απ’ όπου κατάγομαι, εκεί δεν υπάρχουν φονταμενταλιστές. Ο φονταμενταλισμός είναι σαν το ναζισμό που σας είπα προηγουμένως. Τόσο πολύ επικίνδυνος.

ΠΟΙΟΣ  ΕΙΝΑΙ Ο ΛΑΟΣ ΤΩΝ ΒΕΡΒΕΡΩΝ

Το δεύτερο όνομα των Βερβέρων είναι αλλιώς «Μπερμπέροι». Ονομάζονται, ομαδικά, όλοι οι αυτόχθονες κάτοικοι της βορειοαφρικάνικης ζώνης (Βερβερία), από την Τριπολίτιδα ως τον Ατλαντικό ωκεανό.  Από τους αρχαίους ονομάζονταν «Λίβυες». Μαζί με τους Αιγύπτιους και τους Αιθίοπες αποτελούν οι Βέρβεροι ένα σύνολο φυλών, που παρά τις πολλές και ποικίλες αναμείξεις με ξένους, από την πιο παλιά ακόμη εποχή, διατηρούν τα γενικά βορειοαφρικανικά χαρακτηριστικά. Κυρίως καθαροί Βέρβεροι είναι οι αυτόχθονες κάτοικοι της Λιβύης, της Τριπολίτιδας, της Τυνησίας, της Αλγερίας και του Μαρόκου, που ξεχωρίζουν από τους «καθαρούς» Άραβες, οι οποίοι είναι νομάδες και γλωσσικά (έχουν στη γλώσσα τους πολλούς ιδιωματισμούς) και θρησκευτικά (διαφέρουν δογματικά από τους Άραβες), παρόλο που όλοι τους είναι μουσουλμάνοι. Η λέξη Βέρβερος προέρχεται από την αραβική λέξη AlBarbar, η οποία με τη σειρά της προήλθε από την ελληνική λέξη βάρβαρος.

Διάσημα πρόσωπα με βερβερικές ρίζες είναι οι Γάλλοι ποδοσφαιριστές Ζινεντίν Ζιντάν και Καρίμ Μπενζεμά