ΗΛΙΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ. ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΝΟΜΙΚΟΥ

     γράφει ο Αλέξανδρος Ι. Νομικός

         Ιατρός Παθολογοανατόμος

        Δρ. Πανεπιστημίου Αθηνών

   ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΠΑΠΑΓΟΥ-ΧΟΛΑΡΓΟΥ

Το καλοκαίρι, η ωραιότερη εποχή του χρόνου, έχει και τις παγίδες του. Μία από αυτές είναι και η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.

 Οι επιπτώσεις από την ηλιακή ακτινοβολία μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες:
1. στις οξείες, δηλαδή αυτές που εμφανίζονται άμεσα και σύντομα μετά την έκθεση στον ήλιο, και
2. στις χρόνιες, δηλαδή αυτές που εκδηλώνονται αργότερα.

Η ηλίαση είναι  αποτέλεσμα υπερθέρμανσης του σώματος από ανεξέλεγκτη και απότομη- και όχι σταδιακή, όπως επιβάλλεται- έκθεση στον ήλιο. Πιο επιρρεπείς σε αυτήν είναι οι ηλικιωμένοι (γιατί οι μηχανισμοί  θερμορύθμισης τους δεν προσαρμόζονται εύκολα, ενώ έχουν μειωμένη έκκριση ιδρώτα και επομένως πίνουν λίγο νερό), καθώς και τα παιδιά. Τα συμπτώματα της ηλίασης είναι το έντονα κόκκινο πρόσωπο, ο πονοκέφαλος, η ζάλη, η κούραση, οι μυϊκές κράμπες, ακόμα και ο πυρετός. Απαιτεί άμεση αντιμετώπιση.

Στον οφθαλμό η οξεία έκθεση μπορεί να οδηγήσει σε έγκαυμα βλεφάρων ή ωχράς κηλίδας (βρίσκεται στον αμφιβληστροειδή χιτώνα) και φωτοκερατίτιδα, ενώ η χρόνια σε ακτινική κεράτωση, καρκινογένεση δέρματος, βλεφάρων και πολύ σπάνια αμφιβληστροειδούς, πτερύγιο, στεάτιο, σπίλο (ελιά) στον επιπεφυκότα, καταρράκτη και εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.

Οι οξείες επιδράσεις του ήλιου στο δέρμα είναι το ηλιακό ερύθημα (κοκκίνισμα) και η επέκτασή του, δηλαδή το ηλιακό έγκαυμα. Επίσης, υπάρχουν και λιγότερο συχνές αντιδράσεις, όπως οι φαρμακευτικές δερματοπάθειες, οι οποίες είναι εξανθήματα που εμφανίζονται μετά τη λήψη ορισμένων φαρμάκων και, εν συνεχεία, την έκθεση στον ήλιο. Τέτοια φάρμακα είναι μερικά αντιβιοτικά (τετρακυκλίνες - σουλφοναμίδες), ηρεμιστικά, ορμόνες, διουρητικά κ.ά. Επίσης, στις οξείες αντιδράσεις μπορούν να συμπεριληφθούν και οι δυσχρωμικές αλλοιώσεις (πανάδες) που μπορούν να δημιουργηθούν μετά τη χρήση αρωμάτων και άλλων ουσιών.

Οι πλέον επικίνδυνες βλαπτικές επιδράσεις του ήλιου είναι οι χρόνιες, οι οποίες χωρίζονται επίσης σε δύο μεγάλες κατηγορίες: στους καρκίνους του δέρματος  και στη γήρανση του δέρματος με όλα τα γνωστά χαρακτηριστικά της (ρυτίδες, δυσχρωμικές αλλοιώσεις, ξηρότητα, ευρυαγγείες κ.λπ.). Τα καρκινώματα αυτά είναι αποτέλεσμα της αθροιστικής δράσης του ήλιου στο δέρμα, γι’ αυτό εμφανίζονται κυρίως σε άτομα μεγάλης ηλικίας, που λόγω επαγγέλματος εκτίθενται παρατεταμένα στον ήλιο (αγρότες, ναυτικοί κ.λπ.). Τα καρκινώματα αυτά εντοπίζονται συνήθως στα εκτεθειμένα μέρη του σώματος (πρόσωπο).Το κακόηθες μελάνωμα είναι το χειρότερο κακόηθες νεόπλασμα του δέρματος και συνδέεται όχι τόσο με την αθροιστική δράση του ήλιου στο δέρμα, αλλά περισσότερο με τη διαλείπουσα έκθεση σε αυτόν, δηλαδή με την απότομη έκθεση στον ήλιο κατά τη διάρκεια των διακοπών. Επίσης, συνδέεται και με τα έντονα ηλιακά εγκαύματα κυρίως της παιδικής ηλικία.

Εξάλλου, η έκθεση στον ήλιο μπορεί να προκαλέσει έγκαυμα που οφείλεται κατά 98% στην UVΒ και κατά 2% στην UVΑ ακτινοβολία, μείωση της ανοσολογικής άμυνας του οργανισμού, ενώ με την έκθεση στον ήλιο επιδεινώνονται νοσήματα, όπως ο δερματικός λύκος, η πορφυρία, η ακμή κ.ά.
Με την ευχή το παραπάνω άρθρο να βοήθησε λίγο στην αντιμετώπιση των πιθανών κινδύνων από την έκθεση στον ήλιο ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ!!