ΣΤΡΑΓΓAΛΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΛΛAΔΑ: ΑΝ ΚΑΤΑΓΓΕΙΛΛΕΙ ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΤHΣ ΚΟΒΟΥΝ ΔΕΚΑΔΕΣ ΔΙΣ ΕΥΡΩ!

Του ανταποκριτή μας στις Βρυξέλλες, Νικου Χρυσολωρα

Με την τελική έγκριση των όρων που θα διέπουν την καταβολή ευρωπαϊκών κονδυλίων από το «νέο ΕΣΠΑ», για την περίοδο 2014-2020, την Πέμπτη, έκλεισε και το τελευταίο παράθυρο που θα επέτρεπε σε οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση, σημερινή ή μελλοντική, να ακολουθήσει «επεκτατική» ή χαλαρή οικονομική πολιτική. Ειδικότερα, από την 1η Ιανουαρίου 2014 και εφεξής, όταν μία χώρα της Ε.Ε. δεν επιτυγχάνει τους στόχους της στο πλαίσιο της ενιαίας οικονομικής διακυβέρνησης, ή παραβιάζει συστηματικά τις οικονομικές συστάσεις της Κομισιόν, τότε θα αναστέλλεται η καταβολή κοινοτικών επιδοτήσεων. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι τα όποια δυνητικά οφέλη θα αποκόμιζε η Ελλάδα από μία μονομερή καταγγελία του Μνημονίου, ακόμη και αν αυτή η καταγγελία συνοδευόταν από τύπωμα νομίσματος, θα ακυρωθούν από την απώλεια δεκάδων δισ. ευρώ από τα διαρθρωτικά ταμεία.

Υπενθυμίζεται ότι η χώρα μας αναμένει τα επόμενα επτά χρόνια 14,39 δισ. ευρώ σε κοινοτικές επιδοτήσεις από τον Ευρωπαϊκό Προϋπολογισμό. Το ποσό αυτό αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου 2 δισ., με την ενδιάμεση αναθεώρηση του προϋπολογισμού, το 2016. Επίσης, η Ελλάδα έχει λαμβάνειν άλλα περίπου 17,5 δισ. σε αγροτικές επιδοτήσεις και διαρθρωτικά αγροτικά κονδύλια μέχρι το 2020 και πρόσθετη ενίσχυση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο κατά της ανεργίας των νέων. Με δεδομένη την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, τυχόν απώλεια αυτών των πόρων θα ήταν καταστροφική. Σημειώνεται ότι οι «μακροοικονομικές προϋποθέσεις» για την εκταμίευση κονδυλίων ισχύουν για όλες τις χώρες της Ε.Ε., είτε βρίσκονται εντός, είτε εκτός Ευρωζώνης.

Για πολλές δεκαετίες
Εφόσον, πάντως, η χώρα μας επιθυμεί να παραμείνει στην Ευρωζώνη, τότε δεν έχει άλλη επιλογή παρά να εφαρμόζει «σπαρτιατική οικονομική πολιτική» εις το διηνεκές. Και αυτό διότι έχει υπογράψει τη «Συνθήκη για τη Σταθερότητα, το Συντονισμό και τη Διακυβέρνηση στην Οικονομική και Νομισματική Ενωση», η οποία ισχύει από την 1η Ιανουαρίου του 2013. Σύμφωνα με το άρθρο 3 της εν λόγω Συνθήκης, δεν επιτρέπεται σε κανένα από τα συμβαλλόμενα μέρη να έχει διαρθρωτικό έλλειμμα μεγαλύτερο του 0,5% του ΑΕΠ. Επίσης, το άρθρο 4 της ίδιας διεθνούς σύμβασης ορίζει ότι τα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης με χρέος μεγαλύτερο του 60% του ΑΕΠ, όπως η Ελλάδα, οφείλουν να το μειώνουν κατά 1/20 κάθε έτος.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα υποχρεούται να έχει πρωτογενές πλεόνασμα για πολλές ακόμη δεκαετίες, ώστε να χρησιμοποιεί μέρος του, για τη μείωση του χρέους. Διαφορετικά, οποιοδήποτε κράτος - μέλος της Ευρωζώνης και η Κομισιόν, μπορούν να προσφύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο θα επιβάλλει κυρώσεις στην Ελλάδα, ίσες με το 0,1% του ΑΕΠ της (αρ. 8).
Χρηματικές κυρώσεις, ύψους έως και 0,2% του ΑΕΠ, για την παραβίαση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης προβλέπει και το άρθρο 22 του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 1173/2011 «για την αποτελεσματική επιβολή της δημοσιονομικής εποπτείας στη Ζώνη του Ευρώ». Ουσιαστικά όμως, η παραβίαση του Συμφώνου Σταθερότητας είναι αδύνατη. Και αυτό διότι σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 473/2013 που ισχύει από φέτος, όλα τα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης οφείλουν να υποβάλουν κάθε χρόνο, έως τις 15 Οκτωβρίου, το προσχέδιο προϋπολογισμού τους στην Κομισιόν και στο Eurogroup. Εφόσον η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κρίνει ότι το προσχέδιο δεν συνάδει με τις ετήσιες οικονομικές συστάσεις της, τότε μπορεί να το «επιστρέψει ως απαράδεκτο» και να ζητήσει αλλαγές, επ’ απειλή κυρώσεων.

Ενισχυμένη εποπτεία
Η υποβολή «χαλαρού» προσχεδίου προϋπολογισμού θα είναι πρακτικά ανέφικτη για την Ελλάδα, ακόμη και όταν τελειώσει το Μνημόνιο. Οπως έχει επανειλημμένως επισημάνει η «Κ», προ πολλών μηνών, ο ευρωπαϊκός κανονισμός 472/2013 ορίζει ότι τα κράτη που έχουν δανειστεί από τους μηχανισμούς στήριξης θα βρίσκονται σε ενισχυμένη εποπτεία, μέχρι να αποπληρώσουν το 75% των δανείων τους (αρ. 14). Αυτό σημαίνει «τακτικές αποστολές επιθεώρησης» από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Κομισιόν, που θα αξιολογούν την «οικονομική, δημοσιονομική και χρηματοπιστωτική κατάσταση» της χώρας. Υπενθυμίζεται ότι τα δάνεια που έχει λάβει η Ελλάδα από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς μέχρι σήμερα, ύψους 133,04 δισ. ευρώ, έχουν σταθμισμένη περίοδο ωρίμανσης 30, 48 χρόνια, ενώ αναμένεται να επεκταθούν στο πλαίσιο της προσπάθειας να διευκολυνθεί η εξυπηρέτηση του χρέους. Επίσης, η Ελλάδα έχει λάβει 52,9 δισ. ευρώ σε διμερή δάνεια από τα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης, στο πλαίσιο του πρώτου Μνημονίου, τα οποία επίσης προσμετρώνται στο 75% του τελικού ποσού που πρέπει να αποπληρωθεί μέχρι να βγει από την ασφυκτική εποπτεία.
Για να αλλάξει η παραπάνω, απολύτως δεσμευτική, νομοθεσία, απαιτείται ομοφωνία των κρατών - μελών της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης αντίστοιχα, κάτι που είναι ουσιαστικά αδύνατον. Με λίγα λόγια, όποια κυβέρνηση και να έχει η Ελλάδα στο μέλλον, η πολιτική παροχών και ελλειμμάτων είναι αδύνατη. Διαφορετικά, θα πρέπει να επιλέξει τον μοναχικό δρόμο των Δυτικών Βαλκανίων, της Μολδαβίας, της Λευκορωσίας και της Ουκρανίας, δηλαδή των κρατών της Ευρώπης που βρίσκονται εκτός Ε.Ε.Καθημερινή