«Λυπάμαι διότι όλες αυτές οι αθλιότητες συνέβησαν επί δικής μου πρωθυπουργίας». Με αυτή τη φράση ο πρώην πρωθυπουργός κ. Κώστας Σημίτης «άδειασε» τον πρώην υπουργό και κατηγορούμενο Άκη Τσοχατζόπουλο...
Παρότι υπεραμύνθηκε της επιλογής του ως υπουργού Άμυνας στον πρώτο ανασχηματισμό μετά το 1996 τόνισε και τις «πολιτικές διαφορές» που είχε με τον κατηγορούμενο. Αίσθηση προκάλεσε η τοποθέτησή του ότι διακινήθηκαν μίζες γεγονός, το οποίο προκάλεσε την αντίδραση του συνηγόρου του πρώην υπουργού Γιάννη Παγορόπουλου.
«Δεν γνωρίζω κάτι σχετικό για τις παράνομες πράξεις των κατηγορουμένων και τα όσα τους αποδίδονται. Η γνώση μου προκύπτει από τις εφημερίδες και τα δικαστήρια» τόνισε ο κ. Σημίτης που καταθέτει ενώπιον του Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων στη δίκη του Ακη Τσοχατζόπουλου σε δεύτερο βαθμό, ως μάρτυρας με την ιδιότητα του πρώην Πρωθυπουργού, υπό την προεδρία του οποίου το ΚΥΣΕΑ έλαβε τις επίμαχες αποφάσεις για την προμήθεια εξοπλιστικών προγραμμάτων, την επίδικη περίοδο, στα τέλη της δεκαετίας του 1990.Η διαδικασία σήμερα στην αίθουσα τελετών του Εφετείου Αθηνών θεωρείται ιστορική αφού καταθέτει για πρώτη φορά πρώην πρωθυπουργός σε δικαστική αίθουσα.
«Με καλέσατε και ήλθα ευχαρίστως, γιατί θέλω να συμβάλω στην απονομή της Δικαιοσύνης», είπε ο κ. Σημίτης. «Δεν γνωρίζω όμως τίποτε σχετικό για τις παράνομες πράξεις των κατηγορουμένων, και τα όσα τους αποδίδονται. Η γνώση μου προκύπτει από τις εφημερίδες και τα δικαστήρια».
Ο κ. Σημίτης χαρακτήρισε μεν ως αποφασιστικό τον ρόλο του ΚΥΣΕΑ, ως «πολιτικού οργάνου», πλην όμως ως αναληθή τον ισχυρισμό ότι εξοπλισμοί έγιναν επιπόλαια, ως εκ τούτου προσπάθησε να αποδώσει το κλίμα της εποχής.
«Γίνονταν αγορές εξοπλισμών πέρα από το συνηθισμένο. Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς αν υπήρχε αρνητική πρόθεση. Ήμουν πρωθυπουργός που οδήγησε σε αυτές τις αγορές. Το 1996, συνέβη το επεισόδιο των Ιμίων. Οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις δεν είχαν την ετοιμότητα και τον εξοπλισμό που έπρεπε να έχουν και γι αυτό δεν μπόρεσαν να επέμβουν εγκαίρως. Έπεσε ένα ελικόπτερο και σκοτώθηκαν τα παιδιά που επέβαιναν… Δεν υπήρχε δευτερο ελικόπτερο. Οταν εγώ στις 3 το πρωί ρώτησα τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ αν μπορούσαν να καταλάβουν τη νησίδα δίπλα στα Ιμια, μου είπε ότι θα χρειάζονταν έξι ώρες για να δράσουν. Θα ήταν πια πρωί και θα επεμβαίνανε οι Τούρκοι...», είπε.
«Μετά τα Ίμια με συνάντησε η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας και μου επεσήμανε τις ελλείψεις και την υπεροχή της Τουρκίας σε εξοπλισμό. Χρειαζόταν δύναμη αναχαίτισης που θα αποθάρρυνε την Τουρκία. Κατόπιν τούτου, η κυβέρνηση αποφάσισε να αγοράσει σύγχρονα οπλικά συστήματα και να εκσυγχρονίσει τις Ένοπλες Δυνάμεις», πρόσθεσε.
Ο κ. Σημίτης απαρίθμησε τις εξοπλιστικές προμήθειες (Μιραζ F16 κτλ.) αναφέρθηκε στη μετέπειτα διπλωματική προσπάθεια με την Ευρωπαϊκή Ενωση που οδήγησε το 1999 στη Συμφωνία του Ελσίνκι, ενώ μίλησε και για τον ρόλο της Κυβερνητικής Επιτροπής το 2001, οπότε και περιορίστηκε με δική του πρωτοβουλία η δαπάνη περί τα εξοπλιστικά κατά 35 δις ευρώ. Τόνισε μάλιστα στο σημείο αυτό την επιμονή του Ακη Τσοχατζόπουλου να μη μειωθούν τα προγράμματα: «Ο Ακης δεν ήθελε να περικοπούν οι δαπάνες το 2001»
Ο ίδιος έδειξε τον υπουργό Εθνικής Άμυνας «ως υπεύθυνο για τις όποιες εξελίξεις, καθώς αυτός κινεί τη διαδικασία. Στο υπουργείο Εθνικής υπάρχει πληθώρα οργάνων (...). Δεν έρχεται καμία απόφαση στο ΚΥΣΕΑ προτού υπογράψουν οι υπεύθυνοι αυτών των επιτροπών, ο προϊστάμενος, οι αρχηγοί κάθε όπλου και ο ΓΕΕΘΑ. Τότε έρχεται το αντικείμενο στον υπουργό».
«Το ΚΥΣΕΑ δεν έχει ελεγκτική εξουσία, δεν κάνει διαπραγματεύσεις, δεν μιλάει για τιμές και περιεχόμενο αντισταθμιστικών ωφελημάτων, περιεχόμενο συμπαραγωγής κτλ. Δεν κρατά καν πρακτικά, λόγω του απορρήτου. Δεν μπορεί να αγοράσει κανένα όπλο αν δεν το έχει προηγουμένως προτείνει το υπουργείο Εθνικής Άμυνας», είπε ο κ. Σημίτης.
Ο ίδιος επεσήμανε ότι μέσα σε μία 8ετία το ΚΥΣΕΑ συνεδρίασε μόλις 44 φορές.
Ο κ. Σημίτης χαρακτήρισε μεν ως αποφασιστικό τον ρόλο του ΚΥΣΕΑ, ως «πολιτικού οργάνου», πλην όμως ως αναληθή τον ισχυρισμό ότι εξοπλισμοί έγιναν επιπόλαια, ως εκ τούτου προσπάθησε να αποδώσει το κλίμα της εποχής.
«Γίνονταν αγορές εξοπλισμών πέρα από το συνηθισμένο. Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς αν υπήρχε αρνητική πρόθεση. Ήμουν πρωθυπουργός που οδήγησε σε αυτές τις αγορές. Το 1996, συνέβη το επεισόδιο των Ιμίων. Οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις δεν είχαν την ετοιμότητα και τον εξοπλισμό που έπρεπε να έχουν και γι αυτό δεν μπόρεσαν να επέμβουν εγκαίρως. Έπεσε ένα ελικόπτερο και σκοτώθηκαν τα παιδιά που επέβαιναν… Δεν υπήρχε δευτερο ελικόπτερο. Οταν εγώ στις 3 το πρωί ρώτησα τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ αν μπορούσαν να καταλάβουν τη νησίδα δίπλα στα Ιμια, μου είπε ότι θα χρειάζονταν έξι ώρες για να δράσουν. Θα ήταν πια πρωί και θα επεμβαίνανε οι Τούρκοι...», είπε.
«Μετά τα Ίμια με συνάντησε η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας και μου επεσήμανε τις ελλείψεις και την υπεροχή της Τουρκίας σε εξοπλισμό. Χρειαζόταν δύναμη αναχαίτισης που θα αποθάρρυνε την Τουρκία. Κατόπιν τούτου, η κυβέρνηση αποφάσισε να αγοράσει σύγχρονα οπλικά συστήματα και να εκσυγχρονίσει τις Ένοπλες Δυνάμεις», πρόσθεσε.
Ο κ. Σημίτης απαρίθμησε τις εξοπλιστικές προμήθειες (Μιραζ F16 κτλ.) αναφέρθηκε στη μετέπειτα διπλωματική προσπάθεια με την Ευρωπαϊκή Ενωση που οδήγησε το 1999 στη Συμφωνία του Ελσίνκι, ενώ μίλησε και για τον ρόλο της Κυβερνητικής Επιτροπής το 2001, οπότε και περιορίστηκε με δική του πρωτοβουλία η δαπάνη περί τα εξοπλιστικά κατά 35 δις ευρώ. Τόνισε μάλιστα στο σημείο αυτό την επιμονή του Ακη Τσοχατζόπουλου να μη μειωθούν τα προγράμματα: «Ο Ακης δεν ήθελε να περικοπούν οι δαπάνες το 2001»
Ο ίδιος έδειξε τον υπουργό Εθνικής Άμυνας «ως υπεύθυνο για τις όποιες εξελίξεις, καθώς αυτός κινεί τη διαδικασία. Στο υπουργείο Εθνικής υπάρχει πληθώρα οργάνων (...). Δεν έρχεται καμία απόφαση στο ΚΥΣΕΑ προτού υπογράψουν οι υπεύθυνοι αυτών των επιτροπών, ο προϊστάμενος, οι αρχηγοί κάθε όπλου και ο ΓΕΕΘΑ. Τότε έρχεται το αντικείμενο στον υπουργό».
«Το ΚΥΣΕΑ δεν έχει ελεγκτική εξουσία, δεν κάνει διαπραγματεύσεις, δεν μιλάει για τιμές και περιεχόμενο αντισταθμιστικών ωφελημάτων, περιεχόμενο συμπαραγωγής κτλ. Δεν κρατά καν πρακτικά, λόγω του απορρήτου. Δεν μπορεί να αγοράσει κανένα όπλο αν δεν το έχει προηγουμένως προτείνει το υπουργείο Εθνικής Άμυνας», είπε ο κ. Σημίτης.
Ο ίδιος επεσήμανε ότι μέσα σε μία 8ετία το ΚΥΣΕΑ συνεδρίασε μόλις 44 φορές.
«Μπορεί να χωρέσει δωροδοκία σε αυτές τις διαδικασίες;», ρώτησε η πρόεδρος τον κ. Σημίτη.
«Αφού έγινε, κάλλιστα είναι δυνατή», απάντησε ο μάρτυρας, για να προκαλέσει την παρέμβαση συνηγόρου του Ακη Τσοχατζόπουλου.
«Εδώ παίζουν δυο πράγματα ρόλο. Οι τιμές των εξοπλιστικών δεν είναι γνωστές, καθορίζονται κατά περίπτωση. Αυτά είναι ελέγξιμα από τις επιτροπές. Όπως προέκυψε από τη διαδικασία υπήρχαν πληρωμές σε τρία επίπεδα, με το ανώτερο να ακουμπά τον υπουργό», πρόσθεσε ο κ. Σημίτης.
«Δεν αποδείχθηκε», επέμεναν οι συνήγοροι. «Ο μάρτυς θεωρεί θέσφατο αυτό που ψάχνουμε...», σημείωσε ο κ. Γιάννης Παγορόπουλος.
«Εγώ δεν γνωρίζω τίποτε. Αν με ρωτάτε όμως να σκεφθώ αν μπορεί να γίνει, απαντώ ναι, αφού έγινε...», σημείωσε ο κ. Σημίτης και πρόσθεσε: «Η πρώτη φορά που αποκαλύφθηκαν μίζες ήταν όταν στη Ρωσία και τη Γερμανία έγιναν σχετικές δίκες».
Ο κ. Σημίτης αναφέρθηκε ακόμη και στις καταθέσεις ενώπιον ελλήνων ανακριτών, στελεχών της εταιρείας Rheinmetall, για να στοιχειοθετήσει τα περί μιζών.
«Μια δωροδοκία μπορεί να χωρέσει στο στάδιο πριν και μετά το ΚΥΣΕΑ», επεσήμανε ύστερα από την επιμονή της έδρας.
«Δεν ξέρω αν δωροδοκήθηκε ο Ακης Τσοχατζόπουλος, δεν έχω καμία γνώση», πρόσθεσε.
«Αφού έγινε, κάλλιστα είναι δυνατή», απάντησε ο μάρτυρας, για να προκαλέσει την παρέμβαση συνηγόρου του Ακη Τσοχατζόπουλου.
«Εδώ παίζουν δυο πράγματα ρόλο. Οι τιμές των εξοπλιστικών δεν είναι γνωστές, καθορίζονται κατά περίπτωση. Αυτά είναι ελέγξιμα από τις επιτροπές. Όπως προέκυψε από τη διαδικασία υπήρχαν πληρωμές σε τρία επίπεδα, με το ανώτερο να ακουμπά τον υπουργό», πρόσθεσε ο κ. Σημίτης.
«Δεν αποδείχθηκε», επέμεναν οι συνήγοροι. «Ο μάρτυς θεωρεί θέσφατο αυτό που ψάχνουμε...», σημείωσε ο κ. Γιάννης Παγορόπουλος.
«Εγώ δεν γνωρίζω τίποτε. Αν με ρωτάτε όμως να σκεφθώ αν μπορεί να γίνει, απαντώ ναι, αφού έγινε...», σημείωσε ο κ. Σημίτης και πρόσθεσε: «Η πρώτη φορά που αποκαλύφθηκαν μίζες ήταν όταν στη Ρωσία και τη Γερμανία έγιναν σχετικές δίκες».
Ο κ. Σημίτης αναφέρθηκε ακόμη και στις καταθέσεις ενώπιον ελλήνων ανακριτών, στελεχών της εταιρείας Rheinmetall, για να στοιχειοθετήσει τα περί μιζών.
«Μια δωροδοκία μπορεί να χωρέσει στο στάδιο πριν και μετά το ΚΥΣΕΑ», επεσήμανε ύστερα από την επιμονή της έδρας.
«Δεν ξέρω αν δωροδοκήθηκε ο Ακης Τσοχατζόπουλος, δεν έχω καμία γνώση», πρόσθεσε.
«Το ΚΥΣΕΑ προτίμησε τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, ως προς τη συμπαραγωγή των όπλων, για λόγους πολιτικής;» ρώτησε η εισαγγελέας, και συμφώνησε ο μάρτυς, τονίζοντας ότι κανένα άλλο ελληνικό ναυπηγείο δεν μπορούσε εκ των πραγμάτων να την αναλάβει.
Ο κ. Σημίτης ξεκαθάρισε στην εισαγγελέα ότι κάθε φάκελος --για κάθε σύμβαση- που ερχόταν στο ΚΥΣΕΑ δεν συνοδευόταν από επιπλέον στοιχεία, εξηγήσεις, βοηθήματα.
«Μπορούσα να ρίξω μια ματιά μόνον εγώ, με τον γραμματέα του υπουργικού συμβουλίου (...). Πέρα από τον υπουργό, πάντως, έκανε εισήγηση ο αρχηγός του όπλου, μπορούσε να πει ότι δεν υπάρχει διαλειτουργικότητα, και τότε ο φάκελος στελνόταν πίσω. Άποψη είχε και ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ. Αν υπήρχε διαφωνία επιστρεφόταν ο φάκελος, το τονίζω. Το ΚΥΣΕΑ δεν μπορούσε να μπει σε λεπτομέρειες για την τιμή, παρά μόνον ότι ένα όπλο είναι πολύ ακριβό, θα μπορούσε να πει ψάξτε καλύτερη τιμή. Τα γερμανικά υποβρύχια επελέγησαν γιατί ο αρχηγός του όπλου υπεραμύνθηκε της ποιότητάς τους, λόγω και της πρότερης προμήθειας που είχε γίνει στην Ελλάδα».
Ύστερα από ερώτηση της εισαγγελέως, πάντως, ο κ. Σημίτης ξεκαθάρισε ότι καμία πολιτική απόφαση δεν μπορούσε να υπερισχύσει στο ΚΥΣΕΑ αν προηγουμένως δεν υπήρχε εισήγηση ότι το όπλο ήταν καλό.
«Την εισήγηση την έκανε ο ίδιος ο υπουργός», επέμεινε ο κ. Σημίτης, ερχόμενος μάλιστα σε κόντρα με τον Ακη Τσοχατζόπουλο που παρενέβη σχετικά από το εδώλιο. «Δεν ξέρω αν του την είχε έτοιμη κάποιο συμβούλιο ή επιτελείο, την έκανε όμως ο ΥΠΕΘΑ στο ΚΥΣΕΑ» είπε ο κ. Σημίτης.
«Η βαρύτητα της εισήγησης έχει σχέση και με τη βαρύτητα του προσώπου. Δεν επρόκειτο για κάποιον υπουργό που ορίσθηκε για πρώτη φορά», επεσήμανε ο πρώην Πρωθυπουργός σε παρέμβαση του αναπληρωτή εισαγγελέα.
«Οι σχέσεις μου με όλους τους υπουργούς ήταν καλή» τόνισε ο κ. Σημίτης ερωτηθείς σχετικά. «Υπήρχε βεβαίως μία σχέση διαφορών, σε σχέση με τα πολιτικά θέματα, καθ’ όλη τη διακυβέρνηση μου υπήρχε διαφορά απόψεων, δεν επηρέασε όμως ποτέ τη στάση μου απέναντί του. Συζητήσεις για τα θέματα του ΚΥΣΕΑ δεν έγιναν ποτέ».
«Ηταν συνηθισμένη η εισήγηση για τα συγκεκριμένα όπλα», σημείωσε ο πρώην Πρωθυπουργός, σε ερώτηση για κάτι ασύνηθες που θα μπορούσε να τον βάλει σε υποψίες, από πλευράς Τσοχατζόπουλου.
«Υπήρξαν κάποια ιδιαίτερα κριτήρια, με τα οποία επελέγη ο κ. Τσοχατζόπουλος στη θέση του υπουργού Εθνικής Αμυνας;», ρώτησε ο κ. Δ. Κολοβός από την πλευρά της Πολιτικής Αγωγής.
«Ο κ. Τσοχατζόπουλος έγινε υπουργός Εθνικής στον ανασχηματισμό, ήταν προηγουμένως ο Γεράσιμος Αρσένης, και δη την εποχή των Ιμίων. Ήταν άλλωστε το νούμερο δυο στο ΠΑΣΟΚ, είχε όλα τα εχέγγυα. Απαιτείται δε πολιτική εμπειρία για τη συγκεκριμένη θέση, χρειάζεται προσοχή».
Σε αποστροφή του, μάλιστα, δεν δίστασε να χαρακτηρίσει τα όσα συνέβησαν «εξαιρετικά λυπηρά. Οι αθλιότητες αυτές συνέβησαν επί Πρωθυπουργίας μου...».
Ο κ. Σημίτης αντέδρασε όταν δέχθηκε από την Πολιτική Αγωγή βροχή ερωτήσεων για τον τρόπο επιλογής των υποβρυχίων και των Tor M1, και την ενημέρωση που τυχόν είχε, τονίζοντας ότι «δεν ήταν η δουλειά μου, αυτά δεν αφορούσαν το ΚΥΣΕΑ».
Ο κ. Σημίτης ξεκαθάρισε στην εισαγγελέα ότι κάθε φάκελος --για κάθε σύμβαση- που ερχόταν στο ΚΥΣΕΑ δεν συνοδευόταν από επιπλέον στοιχεία, εξηγήσεις, βοηθήματα.
«Μπορούσα να ρίξω μια ματιά μόνον εγώ, με τον γραμματέα του υπουργικού συμβουλίου (...). Πέρα από τον υπουργό, πάντως, έκανε εισήγηση ο αρχηγός του όπλου, μπορούσε να πει ότι δεν υπάρχει διαλειτουργικότητα, και τότε ο φάκελος στελνόταν πίσω. Άποψη είχε και ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ. Αν υπήρχε διαφωνία επιστρεφόταν ο φάκελος, το τονίζω. Το ΚΥΣΕΑ δεν μπορούσε να μπει σε λεπτομέρειες για την τιμή, παρά μόνον ότι ένα όπλο είναι πολύ ακριβό, θα μπορούσε να πει ψάξτε καλύτερη τιμή. Τα γερμανικά υποβρύχια επελέγησαν γιατί ο αρχηγός του όπλου υπεραμύνθηκε της ποιότητάς τους, λόγω και της πρότερης προμήθειας που είχε γίνει στην Ελλάδα».
Ύστερα από ερώτηση της εισαγγελέως, πάντως, ο κ. Σημίτης ξεκαθάρισε ότι καμία πολιτική απόφαση δεν μπορούσε να υπερισχύσει στο ΚΥΣΕΑ αν προηγουμένως δεν υπήρχε εισήγηση ότι το όπλο ήταν καλό.
«Την εισήγηση την έκανε ο ίδιος ο υπουργός», επέμεινε ο κ. Σημίτης, ερχόμενος μάλιστα σε κόντρα με τον Ακη Τσοχατζόπουλο που παρενέβη σχετικά από το εδώλιο. «Δεν ξέρω αν του την είχε έτοιμη κάποιο συμβούλιο ή επιτελείο, την έκανε όμως ο ΥΠΕΘΑ στο ΚΥΣΕΑ» είπε ο κ. Σημίτης.
«Η βαρύτητα της εισήγησης έχει σχέση και με τη βαρύτητα του προσώπου. Δεν επρόκειτο για κάποιον υπουργό που ορίσθηκε για πρώτη φορά», επεσήμανε ο πρώην Πρωθυπουργός σε παρέμβαση του αναπληρωτή εισαγγελέα.
«Οι σχέσεις μου με όλους τους υπουργούς ήταν καλή» τόνισε ο κ. Σημίτης ερωτηθείς σχετικά. «Υπήρχε βεβαίως μία σχέση διαφορών, σε σχέση με τα πολιτικά θέματα, καθ’ όλη τη διακυβέρνηση μου υπήρχε διαφορά απόψεων, δεν επηρέασε όμως ποτέ τη στάση μου απέναντί του. Συζητήσεις για τα θέματα του ΚΥΣΕΑ δεν έγιναν ποτέ».
«Ηταν συνηθισμένη η εισήγηση για τα συγκεκριμένα όπλα», σημείωσε ο πρώην Πρωθυπουργός, σε ερώτηση για κάτι ασύνηθες που θα μπορούσε να τον βάλει σε υποψίες, από πλευράς Τσοχατζόπουλου.
«Υπήρξαν κάποια ιδιαίτερα κριτήρια, με τα οποία επελέγη ο κ. Τσοχατζόπουλος στη θέση του υπουργού Εθνικής Αμυνας;», ρώτησε ο κ. Δ. Κολοβός από την πλευρά της Πολιτικής Αγωγής.
«Ο κ. Τσοχατζόπουλος έγινε υπουργός Εθνικής στον ανασχηματισμό, ήταν προηγουμένως ο Γεράσιμος Αρσένης, και δη την εποχή των Ιμίων. Ήταν άλλωστε το νούμερο δυο στο ΠΑΣΟΚ, είχε όλα τα εχέγγυα. Απαιτείται δε πολιτική εμπειρία για τη συγκεκριμένη θέση, χρειάζεται προσοχή».
Σε αποστροφή του, μάλιστα, δεν δίστασε να χαρακτηρίσει τα όσα συνέβησαν «εξαιρετικά λυπηρά. Οι αθλιότητες αυτές συνέβησαν επί Πρωθυπουργίας μου...».
Ο κ. Σημίτης αντέδρασε όταν δέχθηκε από την Πολιτική Αγωγή βροχή ερωτήσεων για τον τρόπο επιλογής των υποβρυχίων και των Tor M1, και την ενημέρωση που τυχόν είχε, τονίζοντας ότι «δεν ήταν η δουλειά μου, αυτά δεν αφορούσαν το ΚΥΣΕΑ».
Ο κ. Λεωνίδας Κοτσαλής, εκ των συνηγόρων Τσοχατζόπουλου, ρώτησε τον κ. Σημίτη αν γνωρίζει κάτι για τον ισχυρισμό της Πολιτικής Αγωγής το 2013 περί εξαπάτησης του ΚΥΣΕΑ , με τη απόκρυψη εγγράφων. «Δεν γνωρίζω», ήταν η απάντηση του μάρτυρα.
«Είχατε ποτέ ίχνος, σκιά υποψίας ότι μπορεί να έγινε κάποια παρατυπία;», ρώτησε ο συνήγορος. «Όχι βέβαια, θα είχα επέμβει αν υπήρχε ίχνος παρατυπίας, ακόμη και να αλλάξει η ηγεσία του υπουργείου. Έχω παρακαλέσει δυο υπουργούς να φύγουν από τη θέση τους, ήμουν αυστηρότατος», απάντησε ο πρώην Πρωθυπουργός.
«Είναι δυνατό να γίνει δωροδοκία μέσω των αντισταθμιστικών ωφελημάτων (α.ω.) ;», ρώτησε ο κ. Ιωάννης Νικολάου, εκ των συνηγόρων Τσοχατζόπουλου.
«Μπορεί να γίνει οποτεδήποτε. Δεν ξέρω για τα α.ω. », απάντησε ο μάρτυς. «Δεν αντιλαμβάνεστε το βάρος της ευθύνης μου και της δουλειάς μου», εξανέστη ο κ. Σημίτης όταν ρωτήθηκε για τον αριθμό των φακέλων που κατατέθηκαν στο ΚΥΣΕΑ. «Εχουν περάσει τόσα χρόνια... Νομίζετε ότι μπορώ να θυμάμαι επακριβώς τι είχε γίνει στις 44 συνεδριάσεις του ΚΥΣΕΑ πριν από 15 χρόνια;», συνέχισε στον ίδιο τόνο απέναντι στις ερωτήσεις του κ. Νικολάου.
«Κοινωνικοπολιτικό έργο, είχε ο κ. Τσοχατζόπουλος;», ήταν η τελευταία ερώτηση του συνηγόρου.
«Δεν έχει καμία σημασία τι έργο είχε, αν έκανε αυτά που του καταλογίζονται, πολύ κακώς τα έκανε...», ήταν η κοφτή απάντηση του κ. Σημίτη.
Τον λόγο έλαβε ο κ. Παγορόπουλος, για να δώσει το στίγμα των ερωτήσεων του : «τα ΕΝΑΕ λέγεται ότι επελέγησαν με δόλιο τρόπο, προκειμένου να αναγκαστεί το ΚΥΣΕΑ να προωθήσει τη συμπαραγωγή. Υπήρξε κάποιο είδος συνωμοσίας; Η δεύτερη κατηγορία, είναι ότι τα ρωσικά αντιπυραυλικά συστήματα δεν έπρεπε να επιλεγούν λόγω προβλημάτων στη διαλειτουργικότητα. Γι΄ αυτό και λέγεται ότι πήρε λεφτά ο Τσοχατζόπουλος, για να τα προωθήσει».
«Δεν είχα καμία συμμετοχή, μπορεί και να έγινε μεθόδευση. Τίποτε δεν έπεσε στην αντίληψή μου, το έχω πει εξαρχής», απάντησε ο μάρτυς. «Ενοχλούμαι που με ρωτάτε για το αν συμφώνησα να απελευθερωθούν συγκεκριμένα ποσά, μέσω του ΕΜΠΑΕ», αντέδρασε ο κ. Σημίτης σε ερώτηση του κ. Παγορόπουλου, στην προσπάθεια του τελευταίου να καταδείξει συνευθύνη.
«Με καλέσατε εδώ για να δημιουργήσετε πολιτικό θέμα», πέταξε το καρφί του ο πρώην Πρωθυπουργός.
«Είναι τιμή μου να μου το λέτε, αλλά δεν σας κάλεσα εγώ, το σεβαστό δικαστήριο σας κάλεσε...», αντέτεινε ο συνήγορος.
«Είχατε ποτέ ίχνος, σκιά υποψίας ότι μπορεί να έγινε κάποια παρατυπία;», ρώτησε ο συνήγορος. «Όχι βέβαια, θα είχα επέμβει αν υπήρχε ίχνος παρατυπίας, ακόμη και να αλλάξει η ηγεσία του υπουργείου. Έχω παρακαλέσει δυο υπουργούς να φύγουν από τη θέση τους, ήμουν αυστηρότατος», απάντησε ο πρώην Πρωθυπουργός.
«Είναι δυνατό να γίνει δωροδοκία μέσω των αντισταθμιστικών ωφελημάτων (α.ω.) ;», ρώτησε ο κ. Ιωάννης Νικολάου, εκ των συνηγόρων Τσοχατζόπουλου.
«Μπορεί να γίνει οποτεδήποτε. Δεν ξέρω για τα α.ω. », απάντησε ο μάρτυς. «Δεν αντιλαμβάνεστε το βάρος της ευθύνης μου και της δουλειάς μου», εξανέστη ο κ. Σημίτης όταν ρωτήθηκε για τον αριθμό των φακέλων που κατατέθηκαν στο ΚΥΣΕΑ. «Εχουν περάσει τόσα χρόνια... Νομίζετε ότι μπορώ να θυμάμαι επακριβώς τι είχε γίνει στις 44 συνεδριάσεις του ΚΥΣΕΑ πριν από 15 χρόνια;», συνέχισε στον ίδιο τόνο απέναντι στις ερωτήσεις του κ. Νικολάου.
«Κοινωνικοπολιτικό έργο, είχε ο κ. Τσοχατζόπουλος;», ήταν η τελευταία ερώτηση του συνηγόρου.
«Δεν έχει καμία σημασία τι έργο είχε, αν έκανε αυτά που του καταλογίζονται, πολύ κακώς τα έκανε...», ήταν η κοφτή απάντηση του κ. Σημίτη.
Τον λόγο έλαβε ο κ. Παγορόπουλος, για να δώσει το στίγμα των ερωτήσεων του : «τα ΕΝΑΕ λέγεται ότι επελέγησαν με δόλιο τρόπο, προκειμένου να αναγκαστεί το ΚΥΣΕΑ να προωθήσει τη συμπαραγωγή. Υπήρξε κάποιο είδος συνωμοσίας; Η δεύτερη κατηγορία, είναι ότι τα ρωσικά αντιπυραυλικά συστήματα δεν έπρεπε να επιλεγούν λόγω προβλημάτων στη διαλειτουργικότητα. Γι΄ αυτό και λέγεται ότι πήρε λεφτά ο Τσοχατζόπουλος, για να τα προωθήσει».
«Δεν είχα καμία συμμετοχή, μπορεί και να έγινε μεθόδευση. Τίποτε δεν έπεσε στην αντίληψή μου, το έχω πει εξαρχής», απάντησε ο μάρτυς. «Ενοχλούμαι που με ρωτάτε για το αν συμφώνησα να απελευθερωθούν συγκεκριμένα ποσά, μέσω του ΕΜΠΑΕ», αντέδρασε ο κ. Σημίτης σε ερώτηση του κ. Παγορόπουλου, στην προσπάθεια του τελευταίου να καταδείξει συνευθύνη.
«Με καλέσατε εδώ για να δημιουργήσετε πολιτικό θέμα», πέταξε το καρφί του ο πρώην Πρωθυπουργός.
«Είναι τιμή μου να μου το λέτε, αλλά δεν σας κάλεσα εγώ, το σεβαστό δικαστήριο σας κάλεσε...», αντέτεινε ο συνήγορος.
«Τα θέματα του ΚΥΣΕΑ δεν συζητούνταν στη Βουλή, εκτός και αν κάποιος αρμόδιος, όπως ο υπουργός, έπαιρνε σχετική πρωτοβουλία», απάντησε ο κ. Σημίτης σε ερώτηση του συνηγόρου υπεράσπισης κ. Θ. Μαντά.
Στη διαδικασία παρενέβη και ο Άκης Τσοχατζόπουλος, από το εδώλιο, σε τετ α τετ με τον κ. Σημίτη που βρισκόταν ακόμη στο βήμα του μάρτυρα.
«Ορθώς διαπίστωσε ο κ. Πρόεδρος την ανάγκη εξοπλισμών μετά τα Ίμια. (...)», είπε ο πρώην υπουργός και ενώ η πρόεδρος τον προέτρεπε συνεχώς να είναι σύντομος και να κάνει ερώτηση.
Τον κατηγορούμενο διέκοψε ο ξάδελφος του Νίκος Ζήγρας, απευθυνόμενος στη πρόεδρο του δικαστηρίου. «Από πράκτορες, να τους πείτε εδώ μέσα, να μην παρεμβαίνουν», φώναξε ο Τσοχατζόπουλος.
«Εγώ εισηγήθηκα την πολιτική της Εθνικής Άμυνας. Να ξεκαθαρίσουμε κύριε πρόεδρε» είπε ο Τσοχατζόπουλος απευθυνόμενος προς τον κ. Σημίτη, «ναι μεν εγώ έχω ως υπουργός την πολιτική ευθύνη, όμως το ΚΥΣΕΑ έχει δική του απόφαση.. Σε ένα τέτοιο θεσμό, όπως το ΚΥΣΕΑ, δεν υπήρχε δωροδοκία...», φώναζε ο κατηγορούμενος προς το δικαστήριο.
«Όπως αποδείχθηκε από την πρωτόδικη διαδικασία, στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας έγιναν τα μύρια όσα. Αυτά έπρεπε να τα αναφέρεις», του απάντησε ο κ. Σημίτης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πρώην Πρωθυπουργός έδωσε πολιτικό όρκο, ενώ συνοδευόταν όπως και κατά την πρώτη φορά προσέλευσης του στο δικαστήριο από τον άλλοτε στενό του συνεργάτη κ. Σωκράτη Κοσμίδη, και τον νομικό κ. Χριστόφορο Αργυρόπουλο.
Καταθέτει ο Ευ. Βενιζέλος
Στο βήμα ανέβηκε ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος αρνήθηκε να καθίσει κάνοντας χιούμορ, ότι και αυτός είναι αθλητικός τύπος, όπως ο κ. Σημίτης - ο οποίος έμεινε τέσσερις ώρες όρθιος.
«Το ΚΥΣΕΑ είναι δευτερεύον όργανο, σε αντικατάσταση του υπουργικού συμβουλίου», είπε ο κ. Βενιζέλος. «Το θέμα είναι η νομική φύση των αποφάσεών του. Προσβάλλεται στο Συμβούλιο της Επικρατείας μία απόφαση του ΚΥΣΕΑ; (...) Δεν προσβάλλεται λοιπόν... Υποστασιοποιεί τα νομικά. Έγινε προηγουμένως μία μακρά συζήτηση δικανικά περιττή».
«Το κρίσιμο διάστημα 98-99 μετείχα μόνον σε μία συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ. Δεν είχα συμμετοχή σε απόφαση για τα αντιπυραυλικά συστήματα. Από το 2010 και μετά, παρεμβάλλεται ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή που ειδικεύεται στα εξοπλιστικά_ αυτό έγινε με δική μου πρωτοβουλία. Η διαδικασία αυτή μάλιστα δεν ακολουθήθηκε στην τελευταία διαδικασία, διάσημη δημοσιογραφικά, που αφορά το υπουργείο Εθνικής Άμυνας».
«Η εισήγηση του υπουργείου Εθνικής Άμυνας είναι αποτέλεσμα μίας περίπλοκης εσωτερικής διαδικασίας», τόνισε ο κ. Βενιζέλος.
«Είναι δυνατή η δωροδοκία;», ρώτησε η πρόεδρος.
«Η σχολική επιτροπή προμήθειας κιμωλιών ενός νηπιαγωγείου, μπορεί να δωροδοκηθεί; Ναι, μπορεί. Μπορεί σε όλα τα επίπεδα, σε όλες τις συμβάσεις, σε όλες τις προμήθειες, σε όλους τους τομείς από την Εκκλησία ως τους κοινωφελείς οργανισμούς, να υπάρξει δωροδοκία. Σε οποιαδήποτε διαδικασία, απλή ή σύνθετη, μπορεί να υπάρξει δωροδοκία», απάντησε ο μάρτυς.
«Εχω υποστεί την πολιτική φθορά της υπόθεσης που δικάζετε. Η ζημία -δημοσιογραφικά, πολιτικά, κοινωνικά- που έχει υποστεί το κόμμα μας είναι τεράστια», σημείωσε ο κ. Βενιζέλος.
Σε ερώτηση της εισαγγελέως, ο κ. Βενιζέλος τόνισε ότι γνώμονας στο ΚΥΣΕΑ είναι πάντα η εισήγηση του υπουργού, που στην ουσία είναι και εισήγηση του υπουργείου.
Ο κ. Βενιζέλος εξήγησε αναλυτικά και το γιατί επελέγησαν τα ΕΝΑΕ.
«Αν τα υποβρύχια τα κάναμε στο Κίελο, θα ήταν φθηνότερα; Ναι, αλλά δεν θα υπήρχε για μας εδώ δουλειά στη ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία», είπε ο κ. Βενιζέλος.
«Υπήρχαν τότε συνθήκες ευεπίφορες δωροδοκίας», ρώτησε ο αναπληρωτής εισαγγελέας.
«Πάντα υπάρχουν. Και τώρα, μπορεί να βρεθεί ένας λοχαγός (...) να κάνει ψευδή πιστοποίηση. Κατηγορείται ποινικά πρώην αρχηγός του ΓΕΣ, εξεπλάγην όταν έμαθα ότι έχουν εντοπιστεί ροές χρημάτων σε λογαριασμούς του στο εξωτερικό...», απάντησε ο κ. Βενιζέλος.
«Υπήρξε το 2004 μεγάλη αμφισβήτηση, από την τότε κυβέρνηση της Ν.Δ. για τα Tor - M1. Συγκροτήθηκε εξεταστική επιτροπή. (...) Σταμάτησε η υπόθεση στη φάση της εξεταστικής. Δεν είχαμε στοιχεία περί δωροδοκίας. (...) Για δε τα υποβρύχια, δεν ετέθη κανένα απολύτως θέμα από την κυβέρνηση της Ν.Δ.», επεσήμανε ο μάρτυς.
Η Πολιτική Αγωγή ρώτησε τον κ. Βενιζέλο, αν θα μπορούσε και να μην υπάρχει το ΚΥΣΕΑ. «Η απόφαση για εξοπλισμούς είναι σύνθετη, οικονομικής, εργασιακής, βιομηχανικής, αμυντικής πολιτικής. Η απόφαση του ΚΥΣΕΑ είναι πολιτική. Καλύπτεις, αλλά και ελέγχεις τον υπουργό», είπε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.
«Αν στην παρούσα δίκη, δεν διαχωρίσετε αυστηρά το σκέλος της σκοπιμότητας της προμήθειας, από το σκέλος της δωροδοκίας, δεν θα καταλήξετε ποτέ πουθενά», σημείωσε συμβουλευτικά ο μάρτυς, ο οποίος ερμήνευσε την επιλογή των γερμανικών υποβρυχίων εστιάζοντας στο ζήτημα της ομοιοτυπίας (σσ: καθώς το ελληνικό Δημόσιο είχε ήδη γερμανικά υποβρύχια, και αποφάσισε να προμηθευτεί την αμέσως επόμενη γενιά).
«Προσωπικά αντιπαθώ ιδιαιτέρως τα αντισταθμιστικά ωφελήματα, γι΄ αυτό και τα κατήργησα», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Βενιζέλος σε σχετική ερώτηση της Πολιτικής Αγωγής. «Όταν έχεις αντίστροφες πληρωμές, ανοίγεις άλλους δρόμους...».
Όταν πάντως ρωτήθηκε για το αν έχει υποπέσει στην αντίληψή του προσπάθεια πολιτικού θανάτου του Ακη Τσοχατζόπουλου, από κάποιους στο ΠΑΣΟΚ (όπως ο ίδιος ο κατηγορούμενος ισχυρίζεται), ο κ. Βενιζέλος αντέτεινε : «Στην αντίληψή μου έχει υποπέσει η απόπειρα πολιτικού θανάτου του ΠΑΣΟΚ».
Ο κ. Βενιζέλος δεν παρέλειψε να αναφερθεί στα όσα αντιμετώπισε ο ίδιος ως υπουργός Εθνικής Άμυνας, με τα υποβρύχια εγκαταλελειμμένα, τον μύθο ότι το καλύτερο υποβρύχιο Παπανικολής γέρνει, και τα ναυπηγεία κλειστά.
«Τον Απρίλιο του 2012 ασκήθηκε ποινική δίωξη σε βάρος του κ. Τσοχατζόπουλου. Τότε διαπίστωσα την εμπλοκή του», απάντησε ο μάρτυς σε ερώτηση του συνηγόρου κ. Κοτσαλή.
Ο κ. Βενιζέλος εξανέστη κατά την εξέτασή του από την υπεράσπιση: «Το βρίσκετε λίγο αυτό που συμβαίνει τώρα από πλευράς πολιτικής; Το βρίσκετε λίγο; Είναι επώδυνο ηθικά και πολιτικά, και επικοινωνιακά, ότι υπάρχει μία δίκη στο Εφετείο της Αθήνας με κατηγορούμενο έναν κορυφαίο υπουργό, στην οποία καταθέτουν ένας πρώην Πρωθυπουργός, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ...».
«Δεν αιφνιδιάστηκα δυστυχώς με τις εξελίξεις τότε, όσον αφορά τον κ. Τσοχατζόπουλο. Είχε διαμορφωθεί ήδη ένα επικοινωνιακό τοπίο. Βεβαίως, λυπήθηκα και λυπάμαι πάρα πολύ για όλα αυτά», είπε ο κ. Βενιζέλος. Λίγο αργότερα ο ίδιος εκτίμησε ότι πίσω από κάθε δωροδοκία κρύβεται μια γερμανική εταιρεία, ενώ στο τέλος της κατάθεσής του υπήρξε υποστηρικτικός προς τη Βίκυ Σταμάτη και την Αρετή Τσοχατζοπούλου τονίζοντας ότι δεν θεωρεί ότι μπορεί να είχαν εμπλοκή στην υπόθεση σύζυγοι και παιδιά.
Το αίτημα για την κλήση του ΚΥΣΕΑ
Να υπενθυμίσουμε ότι με πρόσφατη απόφασή του, το δικαστήριο κάλεσε, έπειτα από πρόταση της εισαγγελέως Έδρας, να καταθέσουν τα μέλη του ΚΥΣΕΑ της περιόδου 1998-1999, ικανοποιώντας το αίτημα που ο βασικός κατηγορούμενος πρώην υπουργός Άμυνας διατυπώνει επί τρία χρόνια σε κάθε στάδιο της δικαστικής διαδικασίας που ακολούθησε της σύλληψης του, τον Απρίλιο του 2012, για την υπόθεση των παράνομων αμοιβών που φέρεται να έλαβε για τις συμβάσεις προμήθειας των υποβρυχίων και των TOR M1.
Στις 20 Μαΐου πρόκειται να καταθέσουν και οι πρώην υπουργοί Βάσω Παπανδρέου και Γιάννος Παπαντωνίου. Το δικαστήριο έχει καλέσει, επίσης, για τις 27 Μαΐου ως μάρτυρες και τους αρχηγούς των τριών όπλων, το επίμαχο χρονικό διάστημα, Αθανάσιο Τζογάνη,Μανώλη Παραγιουδάκη και Γιώργο Ιωαννίδη.
Αρχικά, τα μέλη του ΚΥΣΕΑ της επίδικης περιόδου είχαν κληθεί για τις 29 Απριλίου, αλλά οι καταθέσεις τους μετατέθηκαν. Οι πολιτικοί, πλην του κ. Παπαντωνίου που απουσίαζε στο εξωτερικό, είχαν εμφανιστεί στο δικαστήριο και μετά την αλλαγή των ημερομηνιών είχαν αποχωρήσει χωρίς να προβούν σε δηλώσεις για την υπόθεση του κατηγορούμενου πρώην υπουργού.
Το αίτημα για τις καταθέσεις των μελών του ΚΥΣΕΑ που, από την αρχή της δικαστικής έρευνας για τις αποκαλούμενες «χρυσές μίζες», προβάλει ο Άκης Τσοχατζόπουλος στηρίζεται στον ισχυρισμό του πως οι επίμαχες αγορές όπλων ήταν στρατηγικής σημασίας κυβερνητικές επιλογές, οι οποίες αποφασίστηκαν από το ΚΥΣΕΑ ως κορυφαίο όργανο και επομένως δεν θα μπορούσαν να διακινηθούν παράνομα χρήματα για νόμιμες και εγκεκριμένες συμβάσεις προμηθειών.
Η απάντηση που μέχρι τώρα λάμβανε από τη Δικαιοσύνη στο αίτημά του, ο κ. Τσοχατζόπουλος, είναι πως αντικείμενο της δίκης είναι η διακίνηση παράνομων χρημάτων που προέρχονται από δωροδοκία και όχι η νομιμότητα των συμβάσεων. Μέλη άλλωστε του ΚΥΣΕΑ έχουν από καιρό δηλώσει ότι το Συμβούλιο αποφασίζει βασιζόμενο στις εισηγήσεις που δέχεται από τη στρατιωτική και την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Άμυνας.
Σήμερα, στο δικαστήριο ύστερα από μεγάλη απουσία στο ειδώλιο κάθησε και η σύζυγος του πρώην υπουργού Βίκυ Σταμάτη.
tovima.gr (τίτλος: δικός μας)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου