Τα όπλα που θα πουλούσε ο υπουργός Αμύνης μέσω τρίτου στη Σαουδική Αραβία προορίζονταν πιθανότατα για τον πόλεμο στην Υεμένη. Το υπουργείο Εθνικής Άμυνας των ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ το έχει ξανακάνει, πουλώντας βόμβες στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα –που πολεμάνε επίσης την Υεμένη....
Την Πέμπτη συζητείται στη Βουλή η υπόθεση της εξαγωγής πολεμικού υλικού στη Σαουδική Αραβία. Ένας Έλληνας υπουργός Άμυνας έγραψε για μία ακόμα φορά ιστορία, καθώς εξετάζεται σε ανακριτική διαδικασία μία δουλειά του υπουργείου που δεν έγινε ποτέ.
Στη μία της άκρη είναι το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας, που ήθελε ξεπερασμένης τεχνολογίας, αλλά απαραίτητο γι’ αυτήν πολεμικό υλικό. Από την άλλη βρίσκεται το ελληνικό κράτος, που έλπιζε σε μία συμφωνία που θα του απέφερε 70 εκατομμύρια ευρώ.
Το πρόβλημα είναι ότι συνομιλητής της ελληνικής δημοκρατίας δεν ήταν ένα κράτος, το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας, αλλά ένας ιδιώτης, που λέει ότι ήταν αντιπρόσωπος του Βασιλείου, κάτι που το ελληνικό υπουργείο των Εξωτερικών αμφισβητεί. Οι Σαουδάραβες σιωπούν επισήμως. Αλλά έχουν τους λόγους τους. Το υλικό θα χρησιμοποιείτο εναντίον δικαίων και αδίκων σε έναν πόλεμο τον οποίον η Σαουδική Αραβία επισήμως δεν διεξάγει, αυτόν της Υεμένης.
Και δεν θα ήταν η πρώτη φορά που η ελληνική κυβέρνηση θα προσπαθούσε να ξεφορτωθεί –κερδίζοντας– πολεμικό υλικό.
Το πλεονάζον –ή άχρηστο– πολεμικό υλικό
Τον Οκτώβριο του 2014 μία τρομακτική έκρηξη συγκλονίζει το εργοστάσιο του Γκόρνι Λομ, 145 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Σόφιας, όπου Βούλγαροι εργάτες απενεργοποιούν νάρκες του ελληνικού στρατού, κυρίως από την περιοχή του Έβρου. To 2003 η Ελλάδα υπέγραψε με την Τουρκία τη συνθήκη της Οττάβα για την απαγόρευση των ναρκών κατά προσωπικού, όπως λέγονται αυτές που προορίζονται για να τις πατήσουν άνθρωποι.
Η Ελλάδα είναι λοιπόν υποχρεωμένη να βγάλει από το έδαφος όσες τέτοιες νάρκες υπάρχουν και να τις απενεργοποιήσει. Για το λόγο αυτό τις έστελνε μέχρι το 2014 στη Βουλγαρία.
Από την έκρηξη σκοτώνονται 15 εργάτες και στελέχη της επιχείρησης, μεταξύ των οποίων και ο γιος του ιδιοκτήτη, καθηγητή στο πανεπιστήμιο της Σόφιας Βαλερύ Μίτκοφ.
Αστυνομικοί φρουρούν τον δρόμο που οδηγεί στο εργοστάσιο του Γκόρνι Λομ, μετά την έκρηξη. [Nikolay Doychinov/AFP]
Τα σώματα των θυμάτων δεν βρίσκονται αλλά εικάζεται ότι σκοτώθηκαν στο σημείο της έκρηξης, την οποίαν ακολούθησε και μία ακόμα. Λίγες ώρες αργότερα βρίσκονται μοναχά δύο κρατήρες στο σημείο της έκρηξης. Ακόμα και η εγκατάσταση έχει εξανεμισθεί.
Είναι τότε, στις αρχές του 2015, που ο Βασίλης Παπαδόπουλος πλησιάζει την ιδιοκτησία της βουλγαρικής επιχείρησης και επαίρεται για τις «πολύ στενές του σχέσεις» με τον υπουργό Αμύνης της νέας κυβέρνησης Τσίπρα. «Μας έλεγε ότι μιλάει όποτε θέλει στον Καμμένο», είπε στο inside story το περασμένο Σαββατοκύριακο ένας στενός συνεργάτης του Μίτκοφ.
Αμέσως μετά τη συνάντηση, ο Παπαδόπουλος συναντά τη διοίκηση των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων και ζητά να συνεχισθεί η απενεργοποίηση των ναρκών σε κάποιον χώρο του κρατικού ελληνικού εργοστασίου. Κάποιοι στο Πεντάγωνο εκείνη την εποχή εναλλακτικά προτείνουν στον υπουργό Αμύνης Πάνο Καμμένο να εξαχθούν οι νάρκες κατά προσωπικού σε τρίτη χώρα, προκειμένου να τις «ξεφορτωθούν» μεν, με οικονομικό όφελος δε. Η κίνηση αυτή τελικά δεν έγινε.
Ακτιβιστές της οργάνωσης Handicap International διαμαρτύρονται ενάντια στη χρήση ναρκών κατά προσωπικού, με αφορμή τα 20 χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης της Οττάβα. [STR/AFP]
Ό,τι γινόταν στην Ελλάδα με τα εξοπλιστικά προγράμματα την περίοδο του «ράλι των εξοπλισμών» μετά τα Ίμια –με υπουργό τον Άκη Τσοχατζόπουλο και γενικό γραμματέα τον Γιάννη Σμπώκο– όταν η Ελλάδα ανταγωνιζόταν την Τουρκία σε πολεμική ισχύ, μοιάζει να γίνεται μετά το 2014, με τις πωλήσεις πλεονάζοντος πολεμικού υλικού, με τις οποίες η ηγεσία του υπουργείου Αμύνης ελπίζει ότι θα κλείσει τις «τρύπες» που ανοίγουν οι αλλεπάλληλες μνημονιακές αποφάσεις για μείωση των αμυντικών δαπανών της χώρας, επιτρέποντας τουλάχιστον τη διατήρηση του υπάρχοντος εξοπλισμού.
Ακόμα και όταν το πλεονάζον υλικό είναι νάρκες, για τις οποίες η χώρα έχει υπογράψει σύμβαση που επιβάλλει να τις καταστρέψει. Τα πράγματα είναι ακόμα ευκολότερα όταν το υλικό είναι βόμβες ΜΚ-82, που μας περισσεύουν λόγω αφοπλισμού κάποιων παλαιότερων τύπων αεροσκαφών.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ στο τιμόνι
Αμέσως μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ, ο υπουργός Αμύνης Πάνος Καμμένος ταξιδεύει σε έκθεση αμυντικού υλικού στο Άμπου Ντάμπι. Τόσο τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα όσο και η Σαουδική Αραβία είναι σε αυτό το διάστημα εμπόλεμα μέρη στον πόλεμο της Υεμένης, όπου οι προσκείμενοι στο Ιράν Χούτις, ένα σύνολο πληθυσμών που επηρεάζονται και ενισχύονται από το Ιράν, πολεμούν με την κυβέρνηση της χώρας, που στηρίζεται από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία.
«Στην πραγματικότητα πολεμάνε μόνο οι αεροπόροι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Σαουδικής Αραβίας», λέει στο inside story o David B., πρώην στελεχος των γαλλικών υπηρεσιών ασφαλείας στην περιοχή. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες τροφοδοτούν ειδικά την Σαουδαραβική αεροπορία με χιλιάδες βόμβες και ευρωπαικές χώρες εχουν εντολές από τους Αμερικανούς να στείλουν ή να πουλήσουν όσο το δυνατόν περισσότερα τέτοια οπλα στους συμμάχους τους που πολεμάνε εκείνους που υποστηρίζει το Ιράν…».
Βόμβες ΜΚ 82 τοποθετημένες στην αριστερή πτέρυγα ενός A-6. [BrokenSphere/Wikimedia Commons]
Την περασμένη εβδομάδα και μετά τη φασαρία που έγινε για την εξαγωγή πολεμικού υλικού στη Σαουδική Αραβία, ο υπουργός Αμύνης Πάνος Καμμένος παρουσίασε στη δημοσιότητα το σχετικό «πιστοποιητικό τελικού χρήστη» για την εξαγωγή, που αφορούσε βόμβες ΜΚ-82.
Το πιστοποιητικό υπογράφεται από τον Αμπντουλάχ Αλ Ασέερι, επικεφαλής των προμηθειών της αεροπορίας του Βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας και αφορά συνολικά 4.000 παρόμοιες βόμβες, που θα μπορούσαν να εξαχθούν από την Ελλάδα, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που έχει δώσει η ελληνική πλευρά στη Σαουδική Αραβία. Πρόκειται για τις βόμβες που χρησιμοποιεί καθημερινά η Σαουδική Αραβία στον πόλεμο κατά της Υεμένης.
Αυτό είναι ένα ζήτημα (το οποίο είναι εν γνώσει, όπως φαίνεται, της αντιπολίτευσης, που είτε αφελής είναι είτε θεωρεί ότι χρειαζόμαστε τόσο πολύ τα χρήματα που δεν παίζει ρόλο το πού πέφτουν οι βόμβες). Το άλλο είναι εάν έχουμε 4.000 τέτοιες βόμβες.
Μία καταμέτρηση που έγινε για μία αντίστοιχη εξαγωγή στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δείχνει πως αυτή τη στιγμή διαθέτουμε 1.700 τέτοιες βόμβες. Φυσικά, εξάγοντάς τις στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα γινόμαστε μέρος του πολέμου στην Υεμένη. Αλλά δεν είναι η πρώτη φορά.
Το πρώτο εξάμηνο του 2015 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ εξήγαγε –χωρίς να υπάρχει συμβόλαιο– στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα 1.000 βόμβες ΜΚ-82 (το μόνο μέρος στο οποίο μπορεί να τις ρίξουν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι η Υεμένη). Η εξαγωγή στα HAE έγινε χωρίς να υπάρχει έγκριση από το ΚΥΣΕΑ, υποχρεωτική για κάθε εξαγωγή οπλικών συστημάτων. Η μεταφορά επίσης, που έπρεπε να γίνει από κρατικό φορέα, έγινε από τη βάση της Σούδας, ένδειξη ότι για την υπόθεση αυτή ενδιαφέρονταν οι Αμερικανοί.
Αργότερα, για να λυθεί το πρόβλημα της έλλειψης συμβολαίου, τα ΗΑΕ έκαναν δωρεά 78 εκατομμυρίων στο ελληνικό δημόσιο, για το εμπόρευμα που με τόση «γενναιοδωρία» τους είχε δώσει η Ελλάδα. Η έγκριση του ΚΥΣΕΑ ήρθε τελικά ετεροχρονισμένα, πριν από 8 μήνες.
Εμπλοκή σε ξένους πολέμους
Όμως το θέμα της αδιαφάνειας στη διακίνηση ελληνικών όπλων στη Μέση Ανατολή δεν τελειώνει εδώ.
Ο ίδιος ο Βασίλης Παπαδόπουλος φέρεται να ζήτησε να μεσολαβήσει για εξαγωγή παρόμοιων συστημάτων και σε άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής (Ιορδανία). Η Ιορδανία είναι γνωστή ως η χώρα-τράνζιτ όπου στέλνουν το εμπόρευμά τους όσοι έμποροι όπλων ή χώρες δεν θέλουν να φανεί πού καταλήγουν τελικά τα όπλα στην πραγματικότητα.
Ένας ακόμα τρόπος για να χαθούν τα ίχνη του πολεμικού υλικού είναι μέσω των εταιρειών που το παράγουν/εμπορεύονται. Μία επιχείρηση με την οποία συνδέεται η εταιρεία του Βασίλη Παπαδόπουλου Olympic Industries, η Ordtech ότι παράγει περίπου ό,τι χρειάζεται ένα κράτος για να κάνει πόλεμο.
[ordtech-industries.com]
Όμως αλλοδαποί έμποροι όπλων που είχαν επιχειρήσει να συνεργασθούν στο παρελθόν με την εταιρεία αυτή στη Σιέρρα Λεόνε και τη Νιγηρία, αναφέρουν ότι «οι προσδοκίες ήταν πολύ μεγάλες, οι τιμές πολύ καλές αλλά οι δουλειές ουδέποτε έγιναν...».
Ένα τηλέφωνο της Ordtech παραπέμπει σε έναν κύριο στο Νέο Ψυχικό, ενώ οι φωτογραφίες στο σάιτ της σε άλλες, κρατικές βιομηχανίες.
Πού λοιπόν έβρισκε τα είδη όπλων και πυρομαχικών για πώληση η Ordtech; Στο εμπόριο όπλων υπάρχει μία τεράστια αγορά, κυρίως για συστήματα που δεν παράγονται πια ή για συστήματα, πυρομαχικά και όπλα που δεν αναζητούν επίσημοι στρατοί. Η Ordtech φαίνεται πως είναι ένα τέτοιο «σούπερ μάρκετ».
Αλλά και η Olympic, που επιμένει ότι δεν συνεργάζεται μαζί της –παρά το γεγονός ότι ορισμένα τηλέφωνα αλλά και η έδρα είναι οι ίδιες– φαίνεται ότι παρά το “Industries” στην επωνυμία της δεν είναι και πολύ παραγωγική, αν και ο ιδιοκτήτης της επιμένει πως οι σφαίρες που διοχετεύει στην αγορά είναι δικής της κατασκευής.
Τέτοιοι ισχυρισμοί δεν υπάρχουν μόνο στην Ελλάδα, όπου λόγω ποιότητας ακυρώθηκε ένα συμβόλαιο του Παπαδόπουλου με την ΕΛΑΣ, αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου σε σάιτ συζήτησης της ποιότητας σφαιρών ανακαλύπτονται ορισμένα προβλήματα στις συσκευασίες.
Εκεί ανεβαίνουν παρατηρήσεις όπως αυτή.: «Έχω ένα κουτί από αυτά τα φυσίγγια. Το πίσω μέρος λέει “OLYMPIC INDUSTRIES S.A. Axioupoli-Kilkis-61400” και “Made in Greece”. Αμφιβάλλω σοβαρά γι’ αυτό το τελευταίο [...] Η μορφή της σφραγίδας στη θήκη των πυρομαχικών είναι ίδια με μία που υπάρχει σε πυρομαχικά 9x19mm, που έχουν αναγνωριστεί από μια πηγή που γνωρίζει ως ιρανικής παραγωγής. Δεν έχω καμία τεκμηρίωση σχετικά με αυτήν την σφραγίδα και είναι δύσκολο να καταλάβουμε ποια είναι παραγωγή της Olympic. Μεγάλο μέρος της παραγωγής τους των 9 χιλιοστών φαίνεται να είναι σε ορισμένες περιπτώσεις αγορασμένο πλεόνασμα από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Αν κάποιος έχει πληροφορίες σχετικά με την Olympic, παρακαλούμε να τις δημοσιεύσει».
Η ανάρτηση αυτή περιέχει αρκετές ανακρίβειες, αλλά η βασική διαπίστωση ότι το «Made in Greece» μπορεί να μην είναι και τόσο αληθινό υποστηρίζεται από σημαντικές παρατηρήσεις.
Η πιο βασική ίσως, που αγνοεί ο συντάκτης της ανάρτησης, είναι πως το εργοστάσιο στην Αξιούπολη δεν έχει προσωπικό και κάνει ελάχιστους τζίρους. Πώς γίνεται λοιπόν να φαίνεται ότι παράγει; Ίσως να το γνωρίζει ο υπουργός Αμύνης, που διάλεξε την εταιρεία αυτή για να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στο ντηλ με τη Σαουδική Αραβία.
Τάσος Τέλλογλου
https://insidestory.gr (τίτλος παραλλαγμένος-με λεγόμενα του Γιώργου Τράγκα)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου