Περεγρίνος. Ποιος είναι αυτός ο άγιος τον οποίο τιμά σήμερα 7 Ιουλίου η εκκλησία μας μαζ΄θι με τους Αγίους Λουκιανό, Πομπηίο, Ησύχιο, Παππία, Σατορνίνο και Γερμανό; Ο Άγιος Περεγρίνος και ο Περεγρίνος ο κυνικός...
φιλόσοφος που ασπάστηκε τον χριστιανισμό είναι τα ίδια πρόσωπα;
Για να δούμε τι αναγράφει το ημερολόγιο του Ορθόδοξου Συναξαριστή για τον Άγιο Πελεγρίνο:
Άγιοι που εορτάζουν: Αγιος Περεγρινος (; - 98), Αγιος Λουκιανος (; - 98), Αγιος Πομπηιος (; - 98), Αγιος Ησυχιος (; - 98), Αγιος Παππιας (; - 98), Αγιος Σατορνινος (; - 98), Αγιος Γερμανος (; - 98).
Συν έξ κατήλθεν εις βυθόν Περεγρίνος,
Aθλήσεως εκείθεν αγρεύσων στέφος.
Βιογραφία
Οι Άγιοι αυτοί κατάγονταν από την Ιταλία και έζησαν στα χρόνια του βασιλιά Τραϊανού (98 μ.Χ.). Όταν έγινε ο διωγμός κατά των χριστιανών, επιβιβάστηκαν σ' ένα πλοίο και απέπλευσαν στην πόλη του Δυρραχίου. Εκεί όταν είδαν το μαρτύριο του Αγίου Αστείου (βλέπε 6 Ιουλίου), επισκόπου Δυρραχίου, τον μακάρισαν και συνελήφθηκαν. Στη συνέχεια αφού ομολόγησαν ότι είναι χριστιανοί, με διαταγή του ανθύπατου Αγρικόλα, τους έριξαν στο Αδριατικό πέλαγος και έτσι πήραν το αμάραντο στεφάνι του μαρτυρίου. Τα δε άγια λείψανα τους, αφού βγήκαν έξω από τη θάλασσα, παραχώθηκαν στην άμμο. Μετά 70 χρόνια, φανερώθηκαν στον επίσκοπο της Αλεξάνδρειας, ο όποιος, αφού τα παρέλαβε, τα έθαψε με τιμές και έκτισε στ' όνομα τους μικρή Εκκλησία.
Τι αναφέρεται όμως για το πρόσωπο του Περεγρίνου στο ellinondiktyo.blogspot.com:
Το Περί της Περεγρίνου τελευτής είναι έργο του Λουκιανού, όπου γίνεται λόγος για τη ζωή και τον θάνατο του κυνικού φιλοσόφου Περεγρίνου Πρωτέα. Γράφτηκε μετά το 165, αφού ο Περεγρίνος αυτοκτόνησε κατά την Ολυμπιάδα του έτους αυτού.
Ο Περεγρίνος, ο οποίος ήθελε να τον φωνάζουν Πρωτέα, γεννήθηκε το 95 κχ στο Πάριον της Μυσίας (κοντά στον Ελλήσποντο) και σε μικρή ηλικία αναγκάστηκε να φύγει από την πόλη του καθώς θεωρήθηκε ύποπτος πατροκτονίας. Οι περιπλανήσεις του τον έφεραν στην Συρία όπου ήρθε σε επαφή με κάποιες πρωτοχριστιανικές αιρέσεις πιθανότατα Εσσαίων και Εβιωνιτών (Ας σημειωθεί πως και οι δύο εξέφραζαν ασκητικές, μυστικιστικές τάσεις και πως βρισκόματε ακόμα στην εποχή όπου ο χριστιανισμός δεν έχει διαχωριστεί από τις εβραϊκές αιρέσεις στις οποίες και ανήκουν οι εν λόγω. Παρ’ αυτά η αναφορές του Λουκιανού στο έργο θεωρούνται ως εκ των πρωιμοτέρων αναφορών στον χριστιανισμό.
Η εξίσου – όπως για τον Περεγρίνο – γελοιοποίηση αυτών στο έργο του Λουκιανού έκαναν τους μελλοντικούς χριστιανούς να ωρύονται κατά και των δύο, δίνοντας τους μια αρχοντική θέση στην πυρά της κόλασης, ακριβώς μετά τον ίδιο τον Σατανά, όπως φαίνεται και από την αναφορά της Σούδας στο λήμμα για τον Λουκιανό : Λουκιανός, Σαμοσατεύς, ο επικληθείς βλάσφημος [....] τελευτήσαι δε αυτόν λόγος υπό κυνών, επέι κατά της αληθείας ελύττησεν. εις γαρ τον Περεγρίνου βίον καθάπτεται του Χριστιανισμού, και αυτόν βλασφημεί τον Χριστόν ο παμμίαρος. διο και της λύττης ποινάς αρκούσας εν τω παρόντι δέδωκεν, εν δε τω μελλόντι κληρονόμος του αιωνίου πυρός μετά του Σατανά γενήσεται.-λεξ. Suda).
Κατά τον Λουκιανό, γρήγορα ανελίχθηκε στην ιεραρχία τους και παραλίγο μάλιστα να «μαρτυρήσει» (Δεν μπορώ παρά να παραπέμψω όποιον ενδιαφέρεται για την πραγματική διάσταση του ζητήματος, στο πρόσφατο, εξαιρετικό σύγγραμμα της Candida Moss για τους «διωγμούς» κατά των χριστιανών: The Myth of Persecution: How Early Christians Invented a Story of Martyrdom). Όπως οι περισσότεροι, μάλλον την γλύτωσε αφού ο διοικητής της Συρίας τον άφησε ελεύθερο.
Παρ’ ότι, όμως, κατά την περίοδο της φυλάκισης του οι πρωτοχριστιανοί τον βοήθησαν πολύ αυτός φαίνεται πως τελικά ασπάστηκε την Κυνική φιλοσοφία.
Έτσι παρ’ ότι για αρκετό διάστημα διατήρησε καλές σχέσεις με αυτούς, επέστρεψε στην πατρίδα του όπου και αποποιήθηκε της περιουσίας του την οποία μοίρασε στον λαό και συνέχισε τις περιπλανήσεις του.
Σε κάποιο σημείο φαίνεται πως κάτι έκανε και οι πρωτοχριστιανοί τον έδιωξαν από τις τάξεις τους, έτσι τον βρίσκουμε να καταλήγει στην Αίγυπτο όπου μαθήτευσε στον πολύ γνωστό Κυνικό φιλόσοφο της εποχής, τον Αγαθόβουλο (Ξεκαρδιστικές οι αναφορές του Λουκιανού για αυτή την φάση στην ζωή του Περεγρίνου, καθώς έτρεφε μεγάλη «εκτίμηση» για τους κυνικούς της εποχής.
Και τότε ο Περεγρίνος έφυγε μακρυά για τρίτη φορά και πήγε στην Αίγυπτο να επισκεπτεί τον Αγαθόβουλο, όπου και έλαβε εξαίσια μαθήματα πάνω στον ασκητισμό, ξυρίζοντας το μισό κεφάλι του, καλύπτωντας το πρόσωπο του με λάσπη και επιδεικνύοντας αυτό που αποκαλούν "αδιαφορία" με το να υψώνει το χωρίς ντροπή μόριο του ανάμεσα σε πλήθος περαστικών, καθώς και δίνωντας και λαμβάνοντας ξυλιές στα οπίσθια με ένα ματσούκι και γενικά παίζοντας τον τσαρλατάνο με ακόμα μεγαλύτερη σοβαρότητα, με πολλούς ακόμα τρόπους. Λουκιανός «περί της Περεγρίνου τελευτής» -17).
Μετά από αυτή την μαθητεία επισκέφτηκε την Ρώμη όπου επιδόθηκε σε σειρά ενεργειών εξύβρισης και φραστικές επιθέσεις εναντίων των αρχών, με τις οποίες πράξεις ναι μεν κινδύνεψε αλλά τελικά κέρδισε ένα σημαντικό αριθμό οπαδών. Από εκεί κατέφυγε στην Ήλιδα (Ελίς, η πόλη που ήλεγχε την Ολυμπία.) και χωρίς να αποκτήσει κάποια αυτοσυγκράτηση συνέχισε τις αντί-ρωμαϊκές επιθέσεις, φτάνοντας μέχρι το σημείο να διαλέξει ως στόχο τον Ηρώδη τον Αττικό κατά την διάρκεια των Ολυμπιακών αγώνων (του 153 ή του 157).
Μάλιστα για να σωθεί αυτή την φορά προσέπεσε ικέτης στον βωμό του Διός. Για μερικά χρόνια φαίνεται πως χαλάρωσε την επιθετική του πολιτική και αφοσιώθηκε στην διδασκαλία και σπουδή της φιλοσοφίας στην Αθήνα καταφέρνοντας να κερδίσει αρκετούς μαθητές και εκεί.
Το 161, όμως, πάλι κατά την περίοδο των Ολυμπιακών αγώνων προέβει σε μια εξαιρετικά ασυνήθιστη πράξη ανακοινώνοντας πως στους επόμενους αγώνες θα έδινε τέλος στην ζωή του καιόμενος σε πυρά. Ήθελε ακολουθώντας το παράδειγμα του Ηρακλή να δώσει με την πυρά τέλος στην ζωή του έτσι ώστε να «αναμιχθεί με τον αιθέρα», προφανώς σε μια προσπάθεια αποθέωσης του.
Ήθελε οι άλλοι άνθρωποι να γίνουν με το παράδειγμα του, το αντίστοιχο του Φιλοκτήτη για τον Ηρακλή (Σύμφωνα με τον μύθο μόνο ο Φιλοκτήτης μπορούσε να ανάψει την πυρά που θα καιγόταν ο Ηρακλής). Φυσικά η αναφορά είναι στον θάνατο και την αποθέωση του Ηρακλή, ο οποίος κατά τον γνωστό μύθο, έχοντας δηλητηριαστεί από το αίμα του Νέσσου, ανέβηκε στην κορυφή της Οίτης και αφού άναψε μια μεγάλη πυρά έπεσε μέσα.
Ο Δίας, όμως, αναγνωρίζοντας τους άθλους του μεγαλύτερου των ημιθέων, τον ανέβασε στον Όλυμπο να κατοικεί με τους θεούς. Και πράγματι όταν ήρθε ο χρόνος έπραξε κατά πως είχε ανακοινώσει.
Την τελευταία ημέρα των Ολυμπιακών αγώνων του 165 έφτιαξε μια πυρά περίπου τρία χιλιόμετρα από το στάδιο της Ολυμπίας, εναπόθεσε δίπλα τον τρίβωνα και το ρόπαλο του και αφού έριξε λιβάνι στην πυρά έπεσε μέσα και την άφησε να τον καταναλώσει, προσευχόμενος στους μητρώους και πατρώους Δαίμονες να τον δεχτούν ευμενείς (Η ανακολουθία μεταξύ μιας Ολύμπιας αποθέωσης τύπου Ηρακλή και η επίκληση άλλης τάξης, χθονίων, Δαιμόνων όπως οι μητρώοι και πατρώοι να τον δεχτούν, δεν διέφυγε της προσοχής κάποιων μελετητών.
Βάσει αυτής της τελικής αναφοράς ο Περεγρίνος φαίνεται να πρέσβευε περισσότερο μια αντίληψη κατά την οποία ο τελικός εξαγνισμός με την πυρά, θα εξαέρωνε την ψυχή, η οποία ελεύθερη και με την άνωση της πυράς θα ανέρχονταν στα πεδία των υποσελήνιων Δαιμόνων, μια αρκετά διαδεδομένη αντίληψη για την εποχή την οποία εξετάζει ο Πλούταρχος στο έργο του περί του προσώπου της Σελήνης και υπονοεί ο Λουκιανός στο «Ἀληθὴς ἱστορία. Βλ. Roger Pack, «The "Volatilization" of Peregrinus Proteus», The American Journal of Philology, Vol. 67, No. 4 (1946). Ο Λουκιανός ξεκινάει ένα άλλο έργο του τους «Δραπέτες» με μια σκηνή όπου ο Δίας διαμαρτύρεται πως τον έφτασε στον Όλυμπο η βρώμα από την καμμένη σάρκα του Περεγρίνου.).
Το Περί της Περεγρίνου τελευτής λοιπόν είναι ένα έργο του Λουκιανού για κάποιον Κυνικό φιλόσοφο ονόματι Περεγρίνο ο οποίος σύμφωνα με τον Λουκιανό ονόμαζε τον εαυτό του Πρωτέα (υπενθυμίζεται ότι ο Απολλώνιος κατά την παράδοση ήταν η ενσάρκωση του Πρωτέα). Περιπλανήθηκε σε διάφορες χώρες και τελικά αυτοκτόνησε πέφτοντας σε μια πυρά που είχε ανάψει ο ίδιος. Ο Λουκιανός δίνει κάποιες περίεργες πληροφορίες γι’ αυτόν οι οποίες έχουν ως εξής:
«Τότε δε εμυήθη και εις την θαυμαστήν σοφίαν των Χριστιανών, των οποίων τους ιερείς και διδασκάλους εγνώρισε εις την Παλαιστίνην [...] Εντός ολίγου μάλιστα τους υπερέβη γενόμενος προφήτης και αρχηγός και πρόεδρος των συναθροίσεων αυτών και συγκεντρώσας πάσαν εξουσίαν και κύρος εις τας χείρας του. Όχι μόνον εξήγει και διεσαφήνιζε τα ιερά των βιβλία, αλλά και πολλά συνέγραφε και οι Χριστιανοί τον εθεώρουν ως θεόν και ως νομοθέτην τον μετεχειρίζοντο και προεστώτα τον ανεγνώριζον.»
Εάν δεχτούμε τα ανωτέρω, είναι απορίας άξιον ποιος θα μπορούσε να είναι αυτός ο «Κυνικός» (τον οποίο η χριστιανική παράδοση αγνοεί), ο οποίος κατόρθωσε να αποκτήσει τέτοιο κύρος. Είναι δυνατόν αυτός ο Περεγρίνος να ήταν απλώς μια λογοτεχνική επινόηση του Λουκιανού βασισμένη στον Απολλώνιο;
Μάλλον λοιπόν δεν μιλάμε για το ίδιο πρόσωπο. Διότι ο μεν ένας, ο Άγιος Περεγρίνος φέρεται να έδρασε γύρω στο 98 μ.Χ., γεννήθηκε δε στην Ιταλία, ενώ ο κυνικός Περεγρίνος γεννήθηκε το 95 κχ στο Πάριον της Μυσίας (κοντά στον Ελλήσποντο).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου