Φαινόταν ότι κάτι δεν πάει καλά…
Ο ψυχίατρος- Διδάκτωρ Παν/μίου Αθηνών Χρήστος Λιάπης λυτρώνει έναν λαό και μας δίνει μια επιστημονική εξήγηση για τον Γιάνη Βαρούφάκη. Ένα εξαιρετικό άρθρο που πρέπει να διαβάσετε!
Για τον Υπουργό μας επί των Οικονομικών, κ. Γιάνη Βαρουφάκη σχεδίαζα ούτως ή άλλως να γράψω, ακόμη και αν δεν είχαν επισυμβεί οι τραγικές για τον κοινωνικό και οικονομικό μας ιστό συνέπειες του capital control, καθώς η περίπτωση του παθολογικού ναρκισσισμού του άπτεται της ιατρικής μου ιδιότητας, ενώ η εν γένει παρουσία του και οι πολιτικοί χειρισμοί του βρίθουν συμπεριφορικών στοιχείων που στοιχειοθετούν τη διάγνωση του Συνδρόμου της Ύβρεως, εμπίπτοντας στο ερευνητικό πεδίο στο οποίο συνεργάζομαι με την Ψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου του Tufts, και τον Καθηγητή Νασσίρ Γκέμι.
O τελευταίος είναι ο συγγραφέας του best seller «A first rate madness», στο οποίο πραγματεύεται τη διασύνδεση ανάμεσα στην ψυχιατρική παθολογία και την άσκηση εξουσίας σε υψηλό επίπεδο. Μαζί με τον Λόρδο Όουεν (πρώην Υπουργό Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας, Ψυχίατρο κατά σπουδές και εμπνευστή του σχεδίου Βάνς-Όουεν για την ειρήνη στην πρώην Γιουγκοσλαβία) που επίσης έχει καταγράψει σημαντικές εκδοτικές επιτυχίες με το «Σύνδρομο της Ύβρεως» και με το «Ασθενείς Ηγέτες στην Εξουσία», αποτελούν πρωτοπόρους στο καινοφανές διεπιστημονικό πεδίο της «πολιτικής ψυχιατρικής» και της «ψυχολογίας της ιστορίας».
Πρώτος ο Λόρδος Όουεν εισήγαγε στην ψυχιατρική νοσολογία, αλλά και στον χώρο των κοινωνικών και πολιτικών επιστημών, μία καινούρια ψυχιατρική οντότητα που την ονόμασε «Σύνδρομο της Ύβρεως», δανειζόμενος τον όρο από την αρχαία ελληνική γραμματεία, όπου η υπέρβαση του μέτρου, η αλαζονεία και η περιφρόνηση για τους θεϊκούς και ανθρώπινους νόμους ονομαζόταν Ύβρις, με συνέπεια την αγανάκτηση των θεών (Νέμεσις) οι οποίοι έστελναν την Τήσι για να θολώσει την κρίση του υβριστή και να τον οδηγήσει στην καταστροφή. Σύμφωνα με τα γραφόμενά του, αρκετοί ηγέτες όπως η Μάργκαρετ Θάτσερ, αλλά και ο Τόνυ Μπλερ και ο Τζορτζ Μπους ο νεότερος -κατά τον δεύτερο πόλεμο του Κόλπου- πέσανε θύματα του συνδρόμου αυτού, το οποίο συνδέεται άμεσα με την άσκηση εξουσίας.
Οι εκφάνσεις και οι συνέπειες του συνδρόμου αυτού δεν περιορίζονται, μάλιστα, στον χώρο της πολιτικής αλλά επεκτείνονται και σε όλα τα πεδία άσκησης εξουσίας (π.χ. διοικητικής, στρατιωτικής ή οικονομικής) με την οικονομική κρίση που ταλανίζει τα τελευταία χρόνια την Ενωμένη Ευρώπη -και ιδιαίτερα τη χώρα μας, τις τελευταίες μάλιστα ημέρες με πρωτοφανούς τριτοκοσμικής εντάσεως εικόνες και ταλαιπωρίες- να παρουσιάζεται από τον Λόρδο Όουεν ως επακόλουθο της υβριστικής και αλαζονικής συμπεριφοράς και της μειωμένης επαφής με την πραγματικότητα αρκετών μεγαλοστελεχών, εκτελεστικών διευθυντών και διευθυνόντων συμβούλων των διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Μια τέτοια προσέγγιση σίγουρα θα είχε αρκετό ενδιαφέρον αν, στα καθ” ημάς, επιχειρούσαμε να δούμε κατά πόσον οι πολιτικοί ηγέτες που οδήγησαν τη χώρα μας σε αυτόν τον κυκεώνα διεθνούς επαιτείας, λιτότητας και -τις τελευταίες ημέρες- κεφαλαιακής ασφυξίας, ήταν υπό την επήρεια του «Συνδρόμου της Ύβρεως»
Σίγουρα, πάντως, ο κ. Βαρουφάκης αποτελεί έναν πολιτικό ο οποίος υπερπληρεί τα διαγνωστικά κριτήρια τόσο της ναρκισσιστικής διαταραχής της προσωπικότητας, όσο και του συνδρόμου της ύβρεως, στον βαθμό μάλιστα που αυτά αλληλεπικαλύπτονται. Αναλυτικότερα:
. Εμφανίζει υπερβολική εμπιστοσύνη στην κρίση του και περιφρονεί τις συμβουλές και την κριτική των άλλων.
. Εμφανίζει υπερβολική αυτοπεποίθηση, μέχρι των ορίων της παντοδυναμίας, σε ότι αφορά αυτά που μπορεί μόνος του να επιτύχει.
. Απώλεσε την επαφή του με την πραγματικότητα, σε συνδυασμό με σταδιακή απομόνωσή του.
. Επέδειξε (και συνεχίζει να επιδεικνύει) αυτό που ο Όουεν αποκαλεί υβριστική αδυναμία («Hubristic incompetence»), όταν τα πράγματα άρχισαν να πηγαίνουν άσχημα και οι εταίροι μας έδειξαν πως δεν θα κάνουν πίσω και είναι έτοιμοι να φτάσουν τη διαπραγμάτευση μέχρι τα ακρότατα του grexit και του graccident. Αυτό συνέβη εξαιτίας της υπερβολικής του αυτοπεποίθησης που τον κάνει να αδιαφορεί για τις λεπτομέρειες της πρακτικής εφαρμογής της (σε ορισμένα θεωρητικά σημεία σωστής) πολιτικής του.
. Επιδεικνύει το χαρακτηριστικό τρίπτυχο του Συνδρόμου της Ύβρεως με αεικίνητους ρυθμούς (ταξίδια, συνέδρια, δηλώσεις, συνεντεύξεις κτλ), απροσεξία και αυθορμητισμό, που οδήγησε τελικά στο κλείσιμο των τραπεζών.
. Βλέπει, ναρκισσιστικά, τον κόσμο ολόκληρο ως μια φαντασμαγορική αρένα στην οποία μπορεί να ασκήσει εξουσία και να κυνηγήσει τη δόξα.
. Ενδιαφέρεται υπερβολικά για την εξωτερική του εικόνα και παρουσία (βλέπε τους σηκωμένους με τα χρωματιστά επιράμματα γιακάδες στα σακάκια του και τα περασμένα στα κουμπιά των πουκαμίσων του, σαν καρφίτσες, στυλό.
. Έχει την τάση να μιλά συχνά για τον εαυτό του στο τρίτο πρόσωπο ή να χρησιμοποιεί το βασιλικό «εμείς».
. Πιστεύει πως δεν υπόκειται στην κρίση των τετριμμένων συναδέλφων του ή της βαρετής κοινής γνώμης και πως η Ιστορία είναι το μόνο δικαστήριο αρμόδιο για να τον κρίνει.
. Έχει την τάση να αδιαφορεί για τις πρακτικές λεπτομέρειες, τα κόστη και τα αποτελέσματα, προκειμένου να υποστηρίξει την αρχική του ιδέα.
. Χαρακτηρίζεται από ένα διάχυτο μοτίβο μεγαλείου (στη φαντασία ή/και στη συμπεριφορά), με έντονα παρούσες την ανάγκη για θαυμασμό και την έλλειψη ενσυναίσθησης (δηλαδή της ικανότητας να βάζει τον εαυτό του στη θέση των άλλων, π.χ των δύσμοιρων συνταξιούχων μπροστά στα ΑΤΜ ή των υπόλοιπων 18 ομολόγων του στο eurogroup).
. Έχει μια μεγαλειώδη αίσθηση για τη σημαντικότητα του εαυτού του (π.χ., υπερβάλλει τα επιτεύγματα και τα ταλέντα του, προσδοκά να αναγνωρίζεται ως ανώτερος χωρίς ανάλογα επιτεύγματα).
. Είναι απασχολημένος με φαντασιώσεις απεριόριστης επιτυχίας, δύναμης, λάμψης, ομορφιάς, ή ιδανικής αγάπης.
. Πιστεύει ότι είναι «ιδιαίτερος» και μοναδικός και μπορεί να τον καταλάβουν ή να σχετιστεί μόνο με άλλα «ιδιαίτερα» ή υψηλού επιπέδου άτομα ή φορείς.
. Έχει παράλογες απαιτήσεις για ιδιαίτερα ευνοϊκή μεταχείριση ή αυτόματη συμμόρφωση με τις προσδοκίες του (στο κριτήριο αυτό ταιριάζει και με την πρόεδρο της Βουλής κα Κωνσταντοπούλου).
. Εκμεταλλεύεται τους άλλους για να επιτύχει τους δικούς του σκοπούς που δεν είναι άλλοι από μια προσοδοφόρα καριέρα ως διεθνής ομιλητής και συγγραφέας best sellers για το graccident. Για αυτό και δεν διστάζει να Αργεντινοποιήσει τη χώρα μας.
Και φυσικά, στα ανωτέρω κριτήρια προστίθενται και στοιχεία της εκδραματιστικής-ιστριονικής διαταραχής της προσωπικότητας, καθώς ο Υπουργός μας,
– Δείχνει να μη νιώθει άνετα σε καταστάσεις όπου δεν είναι στο επίκεντρο της προσοχής
– Η διαντίδρασή του με τους άλλους συχνά χαρακτηρίζεται από απρόσφορα σαγηνευτική ή προκλητική συμπεριφορά
– Συστηματικά χρησιμοποιεί την εξωτερική του εμφάνιση για να προσελκύσει την προσοχή στον εαυτό του
– Έχει ένα τρόπο ομιλίας που είναι υπερβολικά ιμπρεσσιονιστικός και στερούμενος λεπτομερειών
Κάποια από τα ανωτέρω αποτελούν στοιχεία διαχρονικώς παρόντα στην εξέλιξη της προσωπικότητάς του. Κάποια άλλα φαίνεται πως εμφανίστηκαν υπό τη διαβρωτική επίδραση της εξουσίας που ασκεί αυτούς τους πέντε μήνες οι οποίοι μεσολάβησαν από την ανάληψη των υπουργικών του καθηκόντων.
Πάντοτε όμως μετά την Ύβρη έρχεται η Νέμεσις. Αυτό είναι το διαχρονικό τίμημα για την υπέρβαση του μέτρου. Μόνον που τώρα, η Νέμεσις, δεν ήρθε -ακόμη- για τον κ. Βαρουφάκη αλλά έφτασε δραματικά για όλους τους Έλληνες. Ήρθε μπροστά στα ΑΤΜ, με «αντίτιμο αίματος εκ προδοσίας» τα προσεχώς εξαντλημένα 60 Ευρώ ημερησίως και τις κουτσουρεμένες συντάξεις των γερόντων μας.
Χρίστος Χ. Λιάπης MD, MSc, PhD
Ψυχίατρος – Διδάκτωρ Παν/μίου Αθηνών
Αιγινήτειο Nοσοκομείο Αθηνών
Tufts Medical Center, Boston Massachusetts
το διαβάσαμε στο makeleio.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου