ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ Τα θύματα ενός καθημερινού πολέμου

Του     Κώστα - Πολυχρόνη Τίγκα

          Αν. Καθηγητού της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων και

Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης

Αντιστρατήγου ε.α.

Δημοτικού Συμβούλου Παπάγου - Χολαργού

 Η Σύμβαση του 1951 ορίζει ότι πρόσφυγας είναι καθένας που λόγω βάσιμου και δικαιολογημένου φόβου δίωξης για λόγους φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα ή πολιτικών πεποιθήσεων βρίσκεται εκτός τηςχώρας καταγωγής του και αδυνατεί ή εξαιτίας του φόβου αυτού δεν επιθυμεί να υπαχθεί στην προστασία της χώρας αυτής.

Tο τελευταίο διάστημα αυξάνεται με ραγδαίο ρυθμό ο αριθμός των προσφύγων που διασχίζουν τα σύνορα της πατρίδας μας, έχοντας διανύσει χιλιάδες χιλιόμετρα στη στεριά ή στη θάλασσα. Συνήθως είναι θύματα πολιτικών, πολεμικών και οικονομικών σχεδιασμών και προέρχονται από χώρες όπου αντιμετωπίζουν κινδύνους για τη ζωή τους είτε λόγω πολεμικών συρράξεων, είτε λόγω των πολιτικών τους πεποιθήσεων.

          Οι πρόσφυγες, στην πλειοψηφία τους είναι Αφγανοί, Κούρδοι και Ιρακινοί. Επειδή λοιπόν, τα αίτια που τους ανάγκασαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους είναι συγκεκριμένα, οι άνθρωποι αυτοί δεν χαρακτηρίζονται ως μετανάστες αλλά ως πρόσφυγες. Από την πλευρά των αρχών, βέβαια, χρησιμοποιείται ο όρος « λαθρομετανάστες » προκειμένου με αυτό τον τρόπο να δείξουν ότι οι συγκεκριμένοι άνθρωποι είναι λαθραίοι, αφού πέρασαν με λαθραίο τρόπο τα σύνορα.

Ποια είναι όμως η πολιτική που ακολουθεί το Ελληνικό Κράτος; Δυστυχώς δεν υπάρχει μεταναστευτική πολιτική προοπτικής, θα μπορούσαμε κάλλιστα τη στάση των Ελληνικών κυβερνήσεων να τη χαρακτηρίσουμε της « συνεχούς προσπάθειας », μιας προσπάθειας  αρκετά δύσκολης και τελικά με βάση τα τελευταία δεδομένα  αναποτελεσματικής.

Με βάση το Σύνταγμα της πατρίδας μας αλλά και τους διεθνείς κανονισμούς, το Ελληνικό Κράτος οφείλει να προσφέρει στους πρόσφυγες, πολιτικό άσυλο, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, στέγη και τροφή μέχρι να αρθούν οι αιτίες που έχουν οδηγήσει αυτούς τους ανθρώπους στην προσφυγιά, δηλαδή, μέχρι να μπορούν να επιστρέψουν με ασφάλεια  στις πατρίδες τους. 

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που πρόσφυγες τραυματίσθηκαν θανάσιμα  σε ενεργά αν και περιφραγμένα ναρκοπέδια στον Έβρο ποταμό. Εδώ θα πρέπει να στιγματίσουμε για μια ακόμη φορά την απάνθρωπη στάση των από ανατολάς γειτόνων μας που προτρέπουν τους δυστυχείς  και μη έχοντες στον ήλιο μοίρα πρόσφυγες, λέγοντάς τους  πως όταν περάσουν τον Έβρο ποταμό και αντικρίσουν τα πανύψηλα συρματοπλέγματα  να τα υπερβούν, γιατί εκεί είναι τα σύνορα, από εκεί αρχίζει η Ελλάδα, από εκεί  αρχίζει η ελευθερία τους…

            Επισημαίνεται ότι μετά την υπογραφή της συνθήκης του Δουβλίνου ΙΙ τα πράγματα  έχουν αλλάξει προς το χειρότερο τόσο για τους πρόσφυγες, όσο και για την Ελλάδα, αφού η συνθήκη αυτή περιορίζει το δικαίωμα αίτησης ασύλου αποκλειστικά στην πρώτη χώρα προσφυγής τους. Τούτο σημαίνει ότι οπουδήποτε και αν συλληφθούν θα επαναπροωθηθούν  στην Ελλάδα, αν προκύπτει με οποιοδήποτε τρόπο ότι αυτή ήταν η χώρα εισόδου.

        Στην πατρίδα μας εγκαταστάθηκαν κατά καιρούς, περίπου   1.600.000 πρόσφυγες. Από αυτούς οι 400.000 περίπου προέρχονταν από τον Μικρασιατικό Πόντο, οι 250.000 από την Ανατολική Θράκη και οι υπόλοιποι 950.000 από τη Μικρά Ασία και την Καππαδοκία. Με βάση τα στοιχεία της τότε Κοινωνίας των Εθνών, σε πολλές περιοχές της νέας τους εγκατάστασης κατά τα πρώτα χρόνια πέθανε από τις κακουχίες το 20% των προσφύγων, ενώ αντιστοιχούσε 1 γέννηση σε 3 θανάτους.

        Η άφιξη των προσφύγων στη χώρα μας προκάλεσε γενική κρίση. Ο εκνευρισμός, που αρχικά ένιωσαν οι ντόπιοι για τους πρόσφυγες, σταδιακά πήρε τη μορφή της αποδοχής. Ένας νηφάλιος παρατηρητής των γεγονότων θα περίμενε να έχουν τα μικρασιατικά θέματα ιδιαίτερη θέση στη συλλογική μνήμη των νεοελλήνων, καθώς και στη γνώση που αναπαράγεται μέσω της εκπαιδευτικής διαδικασίας στη σύγχρονη Ελλάδα. Συμβαίνει όμως ακριβώς το αντίθετο, δημιουργώντας εύλογα ερωτήματα για τα βαθύτερα αίτια και τελικά οδηγούμεθα στην αποσιώπηση.   

            Στα κίνητρα που οδήγησαν στην αποσιώπηση, μπορούν να συμπεριληφθούν οι πολιτικές αποφάσεις για κλείσιμο του μικρασιατικού ζητήματος, αποφάσεις με τις οποίες οι μικρασιάτες πρόσφυγες διαφωνούσαν ριζικά και μαχητικά καθώς και η αλλαγή προτεραιοτήτων στην εξωτερική πολιτική.

          Αξίζει ακόμη ιδιαίτερη αναφορά η περίπτωση της Κύπρου. Η Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων βρίσκει την Κύπρο να έχει τη θλιβερή εξαίρεση να είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα με στρατεύματα κατοχής, η μοναδική χώρα στην Ευρώπη με χιλιάδες πρόσφυγες και η μοναδική μοιρασμένη χώρα με μοιρασμένη πρωτεύουσα.

            Με την ευκαιρία της Ημέρας των Προσφύγων διαπιστώνουμε και επαναλαμβάνουμε ότι οι πρόσφυγες της Κύπρου συνεχίζουν να υφίστανται, για τριάντα οκτώ  χρόνια, τεράστιες αδικίες. Υποχρεώθηκαν και σήκωσαν το βάρος της εισβολής και της κατοχής και ουσιαστικά αφέθηκαν στο περιθώριο και αντιμετωπίστηκαν ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας.       

  

Δεν λησμονούμε ότι ο πόλεμος είναι οδύνη, είναι όλεθρος και ιδιαίτερα για τα μικρά  παιδιά, τα προσφυγόπουλα,  είναι τραυματική εμπειρία μοναδική. Τα παιδιά - πρόσφυγες πληρώνουν βαρύτατο τίμημα, αφού υποσιτίζονται, μαστίζονται από ασθένειες, δεν εμβολιάζονται και δεν πηγαίνουν σχολείο. Το γεγονός και μόνο ότι περιέρχονται σε κατάσταση προσφυγιάς, προκαλεί ανεπανόρθωτες βλάβες στον παιδικό τους ψυχισμό. 

Η UNICEF που έχει αναλάβει το τεράστιο έργο της υποστήριξης των προσφύγων, σε ότι αφορά τα παιδιά, έχει ως πρώτιστο μέλημά  της την ψυχολογική τους υποστήριξη, την επαναλειτουργία των σχολείων που έχουν καταστραφεί και την παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.   

          Το ενδιαφέρον για τα παιδιά  αποτελεί άλλωστε και μέσο αντιμετώπισης της βίας. Οι πόλεμοι δεν πρόκειται να εξαφανισθούν σε μια νύκτα αλλά η UNICEF, σε συνεργασία  με άλλους διεθνείς οργανισμούς, όπως η Ύπατη Αρμοστεία  των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, ξέρει ότι μπορεί να συνεισφέρει στο να μετριάσει τις συνέπειες τους στα γυναικόπαιδα.  

Η παρεχόμενη βοήθεια της UNICEF σε προσφυγόπουλα εστιάζεται στους παρακάτω τομείς :

● Υγεία

● Εκπαίδευση

            ● Προστασία και εξασφάλιση ανθρωπίνων δικαιωμάτων

            ● Βοήθεια σε είδος (ρούχα, φάρμακα κλπ)

● Δράση κατά των ναρκών

● Λοιπές Υπηρεσίες

          Παρά την παρεχόμενη βοήθεια όπως αναφέρθηκε, θα πρέπει να γίνει από όλους αντιληπτό ότι η πατρίδα μας πλήττεται από λαθραία εισροή ξένων υπηκόων, ισλαμικών και μη καταβολών που στην πλειονότητά τους αρνούνται να ενσωματωθούν στις κοινωνικές δομές και υπονομεύουν την κοινωνική της συνοχή.   

Τελευταία διαπιστώθηκε συμμετοχή τους σε παραβατικές συμπεριφορές και οργανώσεις και εύκολα μπορεί να αντιληφθεί κανείς ότι πιθανότατα χειραγωγούνται από εγκληματικές ομάδες. Ακόμη  υπάρχουν πιθανόν και κράτη που επιδιώκουν να δημιουργήσουν εσωτερική αστάθεια και αναταραχές.

Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι οι λαθρομετανάστες και όχι οι μετανάστες ή πρόσφυγες αποτελούν  «ωρολογιακή βόμβα» στα θεμέλια της ελληνικής κοινωνίας, μιας κοινωνίας που μόλις τελευταία άρχισε  να αντιλαμβάνεται  το μέγεθος του προβλήματος και τις συνέπειές του. Η θέση που διατυπώθηκε πιο πάνω δεν θα πρέπει να εκληφθεί ως μηδενιστική προσέγγιση για το σύνολο των λαθραίων ή μη μεταναστών που αρμονικά ζουν και εργάζονται στην πατρίδα μας. 

Δυστυχώς για την πατρίδα μας οι κυβερνήσεις διαχρονικά, αλλά και τα κόμματα, αλλάζουν θέσεις σε ότι αφορά τη μεταναστευτική τους πολιτική. Άλλο πιστεύει ότι θα πρέπει σταδιακά να χορηγηθούν μεταναστευτικά έγγραφα για το μεγάλο αριθμό μεταναστών που επιθυμούν!!! να επιστρέψουν στη πατρίδα τους, άλλο ότι θα πρέπει να ζητήσει την αναθεώρηση του Δουβλίνο – ΙΙ, άλλο να τους απελάσει όλους και άλλο να τους επιτρέψει να φέρουν και τις οικογένειές τους στην Ελλάδα.

           Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων που κάθε χρόνο τιμάται στις 20 Ιουνίου, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ σε συνεργασία με διάφορους φορείς στη χώρα μας, όπως η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, πραγματοποιούν μία σειρά κοινών δράσεων. Στόχος είναι η καλλιέργεια κλίματος ανοχής και αλληλεγγύης των νέων απέναντι σε όσους αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.  

          Η μη - κυβερνητική οργάνωση «ΑΠΟΣΤΟΛΗ», της Εκκλησίας της Ελλάδος, είναι η «άμεση δράση» του ανθρωπισμού στην Ελλάδα. Με δύναμη, ταχύτητα και αλτρουισμό, υλοποιεί ανθρωπιστικό και αναπτυξιακό έργο σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, συμβάλλοντας έτσι στη δημιουργία μιας νέας αντίληψης για τον ανθρωπισμό. Τον ανθρωπισμό ως μια τεράστια αγκαλιά για όλους τους ανθρώπους που την έχουν ανάγκη.