γράφει ο ιστορικός
Γεώργιος Ντελόπουλος
Η εποχή μας, μιας κρίσης, πρωταρχικά οικονομικής, επηρεάζει κάθε τομέα της ζωής ενός τόπου, αλλά είναι προπάντων καταλυτική για τον ψυχισμό των νέων ανθρώπων.
Αυτοί, θέλοντας να πραγματώσουν ένα αύριο εποικοδομητικό, προοδευτικό, ειρηνικό, βρίσκονται αναπόφευκτα μπροστά ε’ έναν αγώνα ενάντια σε παρατεταμένες αντίξοες συνθήκες. Αυτές ήταν πάντοτε εχθρικές για μια χώρα, την Ελλάδα και ένα έθνος, το ελληνικό, το διαχρονικό και υπεραιώνιο.
Όμως τα νιάτα κάθε εποχής, εμπνεόμενα από τους ...
ηρωικούς αγώνες των προγόνων τους, γινόντουσαν κι αυτά με τη σειρά τους παράδειγμα ηρωισμού για τους μεταγενέστερους. Η ιστορία τούς δίδασκε τι κατόρθωναν οι λίγοι ενάντια στους πολλούς, οι 300 του Λεωνίδα στα στενά των Θερμοπυλών, κατά των μυριάδων Περσών, τα παλληκάρια του Κολοκοτρώνη κατά χιλιάδων του Δράμαλη στα στενά των Δερβενακίων, ενώ οι Αθηναίοι συνομήλικοί τους έφηβοι, ορκιζόντουσαν, όταν έπαιρναν τα όπλα, ότι δεν θα τα ντροπιάσουν και θα παραδώσουν στους επιγόνους τους μια πατρίδα μεγαλύτερη και καλύτερη.
Μαθητής στο Βαρβάκειο, στην προτελευταία τάξη (Πέμπτη οκταταξίου= Β’ Λυκείου) ο Ματθαίος Πόταγας (Μ.Π.) μάθαινε και αφομοίωνε μια τέτοια Ιστορία, ονειρευόμενος ένα αντάξιο μέλλον, από ένα τέτοιο ηρωικό παρελθόν, όταν το παρόν της τότε Αθήνας σκοτείνιασε στις 20 Απριλίου 1941, με την είσοδο σ’ αυτή την κατακτητών, των χιτλερικών Γερμανών.
Με την οικογένειά του τότε καταφεύγει στην πατρογονική του κατοικία στη Βυτίνα της Αρκαδίας. Σχηματίζει μια ομάδα συνομηλίκων του που «συσκέπτονται» πώς θα αντιμετωπίσουν το ζοφερό παρόν και το μέλλον μιας ξενικής κατοχής…ώσπου ξαφνικά ξεσπάει η ηχώ του μηνύματος «Γερμανικά τανκς στο δρόμο Πύργου-Βυτίνας-Τρίπολης, έρχονται προς τα ΄δώ»!
Χωρίς να σκεφτεί τίποτε, λες και είχε προδιαγραφεί τότε η μοίρα του για έναν ηρωικό θάνατο, τρέχει στο σπίτι του, αρπάζει το περίστροφο του πατέρα του που είχε κρύψει εκεί και ένα φυσίγγιο δυναμίτη από το ορυχείο της περιοχής και πάει να εμποδίδει τους εισβολείς με το να «ανατινάξει» με αυτό (!) το γεφυράκι της Βυτίνας απ’ όπου θα περνούσαν σε λίγο. Μόλις τους είδε, ανάβει το δυναμίτη για μια ακίνδυνη για το γεφυράκι έκρηξη, τελειώνει τις σφαίρες του περιστρόφου του πυροβολώντας κατά των σιδηρόφρακτων γερμανικών τανκς και στέκεται όρθιος και αγέρωχος κρατώντας ως μοναδικό του όπλο μια…πέτρα!
Έκπληκτοι οι Γερμανοί, μέσω διερμηνέα, ακούνε τα λόγια παρατυχόντα τσοπάνου ότι «το παιδί αυτό δεν είναι στα “καλά του”, δεν ξέρει τι λέει και τι κάνει, όταν ο Μ.Π. τους λέει «ΑΛΤ! ΕΔΩ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΑΔΑ»! Αμέσως τον διαψεύδει και απομακρύνει τον τσοπάνη κραυγάζοντάς τους: «ΗΘΕΛΑ ΚΑΙ ΗΡΘΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΞΕΡΩ ΤΙ ΚΑΝΩ! ΣΑΣ ΜΙΣΩ ΠΟΥ ΥΠΟΔΟΥΛΩΣΑΤΕ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΟΥ. ΑΥΤΗ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΕΙΜΑΙ ΕΔΩ ΜΟΝΟΣ. ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ ΟΜΩΣ ΟΤΙ ΘΑ ΜΑΣ ΠΕΙΝΑΣΕΤΕ, ΘΑ ΜΑΣ ΚΑΨΕΤΕ, ΘΑ ΜΑΣ ΣΚΟΤΩΣΕΤΕ, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΘΑ ΜΑΣ ΝΙΚΗΣΕΤΕ. Η ΕΛΛΑΔΑ ΟΛΗ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ».
Εξοργισμένοι οι Γερμανοί τον σπρώχνουν βάναυσα και λειώνουν το κεφάλι του Μαθιού με την ίδια πέτρα που τους απειλούσε.
Στη θέση εκείνη οι Βυτιναίοι της Αθήνας θα γράψουν αργότερα την επιγραφή: «ΕΔΩ ΤΗΝ 2α ΜΑΪΟΥ 1941 ΕΘΑΝΑΤΩΘΗΚΕ ΜΕ ΤΡΟΠΟΝ ΦΡΙΚΤΟΝ Ο ΜΑΤΘΑΙΟΣ ΠΟΤΑΓΑΣ, ΕΤΩΝ 17 ΜΑΘΗΤΗΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ , ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΦΑΛΑΓΓΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΟΠΟΙΑΣ ΠΡΟΒΑΛΕ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ».
Μετά από 62 χρόνια (το 2002) η αδελφή του Μαθιού, γλύπτρια, φιλοτέχνησε το άγαλμά του και ο Δήμος Βυτίνας διοργάνωσε την τελετή των αποκαλυπτηρίων του, με τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλο και με την παρουσία του Μανώλη Γλέζου του γενναίου, που τίμησε τον γενναίο πρόδρομό του στην εθνική Αντίσταση, για να θυμηθούν και οι παρόντες το 2002 μαθητές που είχαν την ηλικία του Μαθιού το 1941, με το να ακούσουν την τότε διευθύντρια Άννα Καραβέλη του 7ου σχολείου του Πόταγα, του Βαρβακείου, να εκτιμά διδακτικά και συγκινητικά για όλους τους παρόντες και μη, στη σεμνή αυτή τελετή (3/5/2002), τη σημασία της θυσίας του με αυτά τα λόγια: «…κομμάτια της ψυχής, της ζεστής, ανυπόταχτης καρδιάς του Μαθιού και των συναγωνιστών του κουβαλούν και σήμερα οι συμμαθητές του, τα παιδιά του Σχολείου μας, τα παιδιά μας, όταν βγαίνουν στους δρόμους με τις σημαίες, τα πανό και τα τραγούδια τους, όταν συνεχίζουν να αντιστέκονται στη βαρβαρότητα των δικών μας δύσκολων καιρών, όταν συνεχίζουν να μάχονται για τον άνθρωπο, τη δικαιοσύνη και την ειρήνη στον κόσμο μας» και με αυτούς τους στίχους:
Και ‘γω η φτωχή και η λιγνή, μεγάλη μέσα σ’ όλους,με τα μεγάλα νύχια μου να κόβω τη γη σε σβώλους…
Και τους πετάω κατάμουτρα στους λύκους
και στ’ αγρίμια,
που μου’ καναν της όψης σου το κρούσταλλο
συντρίμμια.
Κι ακολουθείς και συ νεκρός, κι ο κόμπος του λυγμού μας
δένεται κόμπος του σκοινιού για το λαιμό οχτρού μας.
………………………………………………………………………………………….
Γιε μου, στ’ αδέρφια σου τραβώ και σμίγω την οργή μου
σου πήρα το ντουφέκι σου, κοιμήσου εσύ πουλί μου.
Και του ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΒΡΕΤΤΑΚΟΥ: «ΓΥΡΙΖΕΙ ΜΕΣΑ ΜΟΥ Ο ΦΑΡΜΑΚΕΡΟΣ ΗΧΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΒΟΛΟΥ. ΘΥΜΑΜΑΙ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΣΟΥ ΠΟΥ ΑΝΟΙΞΕ ΚΑΙ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ ΜΟΥ ΚΑΤΙ ΕΚΑΤΟΦΥΛΛΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΑ!».
Η αόρατη παρουσία του Πόταγα στη μνήμη μας και κυρίως όσο σήμερα ζούμε κάθε είδους κρίση…μνημονίων, θα μας οδηγεί και στη φιλοσοφία για την πορεία, την πνευματική κάθε ανθρώπου που έχει τρεις κατευθύνσεις:
α) Πορεία προς το παρελθόν, β) Πορεία προς το παρόν και γ) Επιστροφής Πορεία στον εαυτό μας. Για να διδασκόμαστε από κάθε ηρωική πράξη, όπως του Μαθιού Πόταγα ότι αντίστοιχα πρέπει να «ακουμπάμε στο παρελθόν, να αγγίζουμε το παρόν για να ονειρευόμαστε στο μέλλον».
Μόνον τότε θα δώσουμε ιστορική ψυχή σε μια πέτρα που θα σηκώσουμε από τα στενά των Θερμοπυλών, των Δερβενακίων, και της γέφυρας της Βυτίνας, αυτή που σήκωσε με το νεανικό του χέρι ο 17χρονος μαθητής για να ενσαρκώνει από τότε με τη θυσία του τη ρήση:
ΤΟ ΝΑ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΚΟΠΟ ΕΙΝΑΙ Η ΑΣΦΑΛΕΣΤΕΡΗ ΖΩΗ,
ΤΟ ΝΑ ΖΕΙΣ ΧΩΡΙΣ ΣΚΟΠΟ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΣΦΑΛΕΣΤΕΡΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ.
Σημείωση συγγραφέα Γ. Ντ.
Ο επισκέπτης σήμερα της Αρκαδίας ας διαβάσει στην Τεγέα την επιγραφή (1936) που μας υπενθυμίζει ότι το 1936 πέρασαν από εκεί Γερμανοί επιστήμονες-προσκυνητές της Αρχαίας Ολυμπίας και πρότειναν να ανάβει εκεί κάθε 4 χρόνια η Ολυμπιακή δάδα, που θα μεταφερόταν με δρομείς στο στάδιο τέλεσης κάθε Ολυμπιάδας, αρχίζοντας με το Βερολίνο του 1936.
Πέντε χρόνια μετά την πρώτη αφή της Ολυμπιακής φλόγας, το 1941, που είχε στα στήθια του ο ΜΑΘΙΟΣ ΠΟΤΑΓΑΣ σαν σύμβολο-προσφορά της πατρίδος του, σε όλο τον κόσμο, του πνεύματος της ειρηνικής άμιλλας της νεολαίας, θα θυσίαζε την ζωή του για να γραφτεί το όνομά του σε μια επιγραφή στην Βυτίνα, για να τη συγκρίνουμε εμείς σήμερα με εκείνη της Τεγέας. Δημιούργημα και οι δύο εκπροσώπων Γερμανών: α) της ειρήνης και β) του πολέμου, στον ίδιο χώρο της Αρκαδίας, όπου η ομοπρφιά του έκανε τον Ρωμαίο επισκέπτη να αναφωνήσει:
ET IN ARCADIA EGO (Και εγώ στην Αρκαδία είμαι).
Γ. Ντελόπουλος, Χολαργός 2016
α) Βασίλη Δάρα (φίλου συνομήλικου του Μ.Π.), το αφιέρωμα ΜΑΘΙΟΣ ΠΟΤΑΓΑΣ Ο ΑΝΥΠΟΤΑΚΤΟΣ, Αθήνα 2003/ Π. Κοντομηνάς.
β) Γατόπουλου, Ιστορία της Κατοχής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου